Ҳадисҳои Маҳдизм назди сунниҳо
Тафсири аҳодиси Маҳдизм

بسم الله الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
Ба номи Худованди бахшояндаи меҳрубон


وَعَدَ اللهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصّالحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ في الاَرْضِ كَما اسْتَخْلَفَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دينَهُمُ الِّذي ارْتَضي لَهُمْ وَ لَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ اَمْناً يَعْبُدُونَني لا يُشْرِكُونَ بي شَيْئاً وَ مَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذلِكَ فَاٌولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ (النور – 55)

Худо ба касоне ки аз шумо имон оварда ва корҳои шоиста карда, ваъда додааст ки Албатта онҳоро рӯи замин халифа хоҳад кард, чунон ки гузаштагонро хилофат(рӯи замин) ва дине ки барояшон қобили қабул ва Устувор аст, додааст. Ва тарси ононро ба сулҳу амният табдил диҳед, то танҳо Маро парастиш кунанд ва чизеро шарики ман намесозанд ва касоне ки баъд аз он кофир мешаванд, онҳо фасодзадаанд.

Дар ояти 55-и сураи Нур (24) Худо ба сурати возеҳ эътиқодмандони солиҳро башорат медаҳад ки онҳо оқибат ҳукумати заминро ба даст мегиранд ва дини ислом фарогир хоҳад шуд ва ноамнӣ ва ҳарос ба сулҳу амният мубаддал хоҳад шуд. Ширк дар тамоми ҷаҳон барҳам дода мешавад ва бандагони Худо ибодати Худои якторо бо озодӣ идома медиҳанд ва ҳуҷҷат бар ҳамагон тамом хоҳад шуд, токи агар касе пас аз он бехоҳад роҳи куфрро пеш гирад, ӯ гунаҳкор ва фосиқ хоҳад буд.

Ҳамчунин Дар Қуръон мегӯяд:

وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنّ الارْضَ يَرِثُها عِباديَ الصّالِحُونَ (الانبیاء – 105)

р Забур пас аз зикр навиштем ки албатта бандагони солеҳи ман заминро мерос мегиранд.

Ин ояи 105-уми сураи Анбиё (21) ҳам башорати худоро медаҳад дар бораи он ки шоистагон ва солеҳон заминро мерос мегиранд ва онро соҳиб мешаванд, Ин оят дар бораи замоне хабар медаҳад ки замин ва идораи он дар тамоми қитъаҳо ва тамоми Минтақаҳо ва маъданҳои он ба бандагони шоистаи Худо дода мешаванд, чунон ки ӯ дар оятҳои дигар ваъда додааст. Мисли ояи 5 сураи Қасас (28):

وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ (القصص – 5)

Ва мо хостем ки ба касоне ки дар замин суст ва нотавон нигоҳ дошта мешаванд, лутф карда ва онҳоро пешвоён ва ворисони замин гардонем.

Ҳарчанд ин корҳои муҳимро ки Худо ваъда карда буд, дар замони Паёмбари гиромӣ (саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам) дар замонҳои дар миқёси нисбатан васеъ барои мусулмонони ҷаҳон амалӣ гардид. Ва ислом, ки замоне ба чанголи душманон афтод, намегузоштанд ки заррае пайдо шавад ва мусалмонон доимо дар тарсу ҳарос буданд ва оқибат на танҳо нимҷазираи Арабистон, балки қисматҳои бузурги ҷаҳонро фаро гирифт ва душманон дар ҳама ҷабҳаҳо мағлуб шуданд; Аммо ҳукумати ҷаҳонии исломӣ ки ҷаҳонро фаро гирад ва ширк ва бутпарастиро комилан решакан кунад ва амният, сулҳ ва озодӣ ва тавҳиди холисро дар ҳама ҷо тарғиб кунад, ҳанӯз амалӣ нашудааст. Пас, бояд интизор шавем ки он амалӣ шавад. Ин мутобиқи нақли мутавотир дар давраи қиёми Маҳдӣ амалӣ карда мешавад.

аҳодиси марбут ба Маҳдиро бисёре аз саҳоба аз Паёмбари акрам (саллаллоҳу алайҳи ва саллам) нақл кардаанд. Ривоятҳое ки дар бораи зуҳури Маҳдӣ Монтазер аз шахси Расули акрам (с) ривоят шудааст ва он чӣ асҳоби Паёмбар (с) мувофиқи суханони Паёмбари гиромӣ (с) (ва шаҳодат онҳо низ ҳадис аст), дар бисёре аз китобҳои машҳури исломӣ ва матнҳои асли ҳадиси Расули акрам (с) мазҳабҳои мухталифи исломӣ, аз ҷумла сунниҳо ва шиаҳо зикр шудаанд. Баъзе уламои ислом дар бораи Маҳдӣ китобҳои хос навиштаанд. Баъзе аз бузургон ва олимони қадимӣ ва баъдӣ дар навиштаҳо худ гуфтаанд ки аҳодиси марбут ба Маҳдӣ мутавотир мебошанд ва ба ҳеҷ ваҷҳ инкор карда намешаванд.

Сиҳоҳи ситта ё китобҳои шашгонаи саҳиҳ, мӯътабартарин китобҳои ҳадис назди аҳли суннат мебошанд ки пас аз Қуръони карим барои аҳли суннат муҳимтарин маъхазҳои динӣ мебошанд ва аз ҷониби олимони аҳли суннат мутолиа ва истифода мешаванд. Ин китобҳо инҳоянд:

  • Саҳиҳи Бухориӣ
  • Саҳиҳи Муслим
  • Сунани абу довуд
  • Саҳиҳи Термизий
  • Сунани Суғро
  • Сунани Ибни Моҷа

Дар Сиҳоҳи ситта ду фирқа аз аҳодиси марбут ба мавзӯи Маҳдизм дучор меоем: дар робита бо як қисм аҳодис, мавзӯи Маҳдизм дар маҷмӯъ аз онҳо истинбот мешавад ва фирқаи дигар ҳадисҳои мушаххас мебошанд ки танҳо ба мавзӯи Маҳдӣ Татбиқшаванда. Дар ин тафсир, мо аввал бо ҳадисҳои аз сиҳоҳ ки дар маҷмӯъ ба маҳдизм ишора мекунанд, сару кор дорем ва сипас бо ҳадисҳои мушаххас дар бораи Маҳдӣ мепардозем.

Ҳадисҳои умумии Маҳдизм дар Сиҳоҳи ситта
Ҳадиси Сақалин

Аз аҳодиси ки барои ҳама фирқаҳои исломӣ муштарак аст, "Ҳадиси Сақалин" мебошад. Ин ҳадис, ки дар мӯътабартарин китобҳои ҳадис ривоят шудааст, тақрибан 43 саҳобии Паёмбар (с) нақл кардаанд ва дар аксари маъхазҳо дар тӯли таърих зикр шудааст. Мазмуни баъзе нақлҳо каме фарқ мекунанд, аммо нуқтаи асосӣ дар як меҳвар аст ва он сифориш ва иродаи Паёмбари Ислом (с) ба уммат худ то рӯзи қиёмат аст то онҳо сақалинро раҳо накарда ва гумроҳ нашаванд.

Матни ҳадис

  • Муслим дар Саҳеҳи худ аз Зайд ибни Арқам иқтибос овардааст:

    قَامَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَوْمًا فِينَا خَطِيبًا بِمَاءٍ يُدْعَى خُمًّا بَيْنَ مَكَّةَ وَالْمَدِينَةِ فَحَمِدَ اللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ و وَعَظَ و ذَكَّرَ ثُمَّ قَالَ أَمَّا بَعْدُ أَلَا أَيُّهَا النَّاسُ فَإِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ يُوشِكُ أَنْ يَأْتِيَ رَسُولُ رَبِّي فَأُجِيبَ و أَنَا تَارِكٌ فِيكُمْ ثَقَلَيْنِ أَوَّلُهُمَا كِتَابُ اللَّهِ فِيهِ الْهُدَى و النُّورُ فَخُذُوا بِكِتَابِ اللَّهِ وَ اسْتَمْسِكُوا بِهِ فَحَثَّ عَلَى كِتَابِ اللَّهِ وَ رَغَّبَ فِيهِ ثُمَّ قَالَ و أَهْلُ بَيْتِي أُذَكِّرُكُمْ اللَّهَ فِي أَهْلِ بَيْتِي أُذَكِّرُكُمْ اللَّهَ فِي أَهْلِ بَيْتِي أُذَكِّرُكُمْ اللَّهَ فِي أَهْلِ بَيْتِي

    (صحيح مسلم الحديث رقم 2408)

    Рӯзе Паёмбари Худо (с) дар назди як ҳавзи об бо номи "Хум" дар байни Макка ва Мадина истод ва ба мардуми ҳозир мавъиза кард. Дар он мавъиза, пас аз ситоиши Худо ва тазаккуру панд, гуфт: «Эй мардум! Дар ҳақиқат, ман чизе беш аз як инсон нестам ва фариштаи илоҳӣ наздик аст ки омада ҷони маро бигирад ва ман ба даъвати ӯ итоат кунам. Ман дар байни шумо ду чизи қиматбаҳо мегузорам: Аввал, китоби Худо! Гиред ва онро нигоҳ доред.« Паёмбар (с) барои китоби Худо сифоришҳои зиёде дода буд ва мардумро ба амал ба он ташвиқ кард. Сипас фармуд: "Ва Аҳли байти ман. Шуморо ба хотири аҳли байтам сифориш мекунам" ва ин ҷумларо се бор такрор кард.

  • Тирмизӣ дар санади худ иқтибос овардааст, ки Расули Худо (с) фармуд:

    إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمْ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِ لَنْ تَضِلُّوا بَعْدِي أَحَدُهُمَا أَعْظَمُ مِنْ الْآخَرِ كِتَابُ اللَّهِ حَبْلٌ مَمْدُودٌ مِنْ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ وَعِتْرَتِي أَهْلُ بَيْتِي وَلَنْ يَتَفَرَّقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ فَانْظُرُوا كَيْفَ تَخْلُفُونِي فِيهِمَا

    (سنن الترمذي الحديث رقم 3788)

    Ман дар миёни шумо ду чизро мегузорам, то вақте ки ба он амал кунед, ҳаргез гумроҳ нахоҳед шуд. Яке аз дигаре бузургтар аст, Китоби Худо, ки ресмоне аз осмон ба замин овезон аст ва Итрат ва аҳли байти ман, ин ду ҳеҷ гоҳ ҷудо немешаванд то бо ман дар ҳавз (дар биҳишт) ҳамроҳ шаванд. Бинед ки шумо ба амонати ман чӣ гуна муносибат мекунед.

Маслиҳатҳо қобили истифода аз ҳадиси сақлин

  • Китоби Худо ва итрати Паёмбар (с) Аз ҳама гаронтарин чизҳо назди Расули Худо (с) буданд. "сақалин" ба забони арабӣ Такрори аз калимаи "сиқл" аст. Сиқл маънои тушаи роҳро дорад ва он ҳар чизи гаронбаҳои аст ки бояд ҳифз ва нигоҳдорӣ карда шавад. Китоби Худо ва Атратро сақалин меноманд то ки шаъну манзилати он дуро бузург нишон даҳад.
  • Ҳидоят ва саодат дар сояи китоби Худо ва итрати Паёмбар (с) ба даст оварда мешавад. Тибқи гуфтаи Тирмизӣ, Паёмбар (с) фармудт: "Агар ба ин ду чизи гаронбаҳо амал кунед, ҳеҷ гоҳ ба роҳи хато нахоҳед рафт."
  • Паёмбар (с) фармуд: "То онҳо маро дар ҳавз (дар биҳишт) ҳамроҳ кунанд" ва "бубинед ки бо амонати ман чӣ гуна рафтор мекунед,на инки Қуръонро бигиранд ва итратро раҳо кунед.
  • Дар саҳиҳи Термизий омадааст ки Паёмбар (с) фармуд: "Ин ду ҳеҷ гоҳ ҷудо нахоҳанд шуд, то он гоҳ ки онҳо дар ҳавз (дар биҳишт) бо ман ҳамроҳ шаванд", яъне Қуръон ва итрат вуҷуд доранд ва то рӯзи қиёмат боқӣ хоҳанд монд ва агар фарз кунем ки замони Қуръон бошад ва итрат набошад, пас мо ба навъе ба тафовут ва ҷудоӣ аз якдигар бовар доштием, пас ҳамон тавре ки Қуръони Карим дар байни мо вуҷуд дорад ва боқӣ аст, итрат ва Аҳли байти Паёмбар (с) низ бояд вуҷуд дошта ва бақо дошта бошад.
  • Нуктаи дигар он ки Паёмбар (с) дар ин ривоят фармудааст: Бубинед ки шумо бо ин ду ҷонишине, ки дар байни шумо мегузорем, чӣ гуна рафтор мекунед? Муҳимтарин нукта ин аст ки Паёмбар (с) илова бар ин васият, Қуръон ва Аҳли Байти худро Сақалин ва ду халифа пас аз худашро муаррифӣ кардааст.
  • Муҳимтарин нуктае ки аз ҳадиси Сақалин истифода мешавад, ҳуҷҷат ва исмати Аҳли байти Паёмбар (с) аст. Қарор додани Аҳли байт назди қуръон,он ҳам тавассути Паёмбар барои исботи ҳамин нукта муҳим аст. Шубҳае нест ки Қуръон китобест, ки дар он заррае ботил ва хато вуҷуд надорад, аз ин рӯ мухолифати бо он раво нест. Далели он ки Паёмбар (с) Аҳли байти худро дар паҳлӯи Қуръон гузошт ва ҷудои надоштани ин ду то рӯзи қиёмат ва роҳнамо будани ин ду барои тамоми уммат ва гумроҳӣ, дар сурати амал накардан, ҳама нишонаи воқеии ин ду гавҳари вазин аст ки ба ҷуз исмат, ҳеҷ маъное надорад. Бодиққат дар суханони Паёмбар (с) мефаҳмем ки маънои "ин ду ҳеҷ гоҳ ҷудо нахоҳад шуд" ин аст ки Итрат ва Қуръон бо ҳам мухолифат надоранд. Итрат ҳамон чизеро гуфтааст ки Қуръон зикр кардааст. Оё ин ба ғайр аз исмат маънои дигаре дорад?

Аҳли Байт ва итрат дар ҳадиси Сақалин

Акнун бояд дид ки аҳли байт ва ҳамчунин итрат ки дар суханони Паёмбар (с) зикр шудаанд ва адолати Қуръон ҳастанд, кистанд? Ҳамин савол дар тафсири ояи татҳир (لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیراً; қисми аз ояти 33-и сураи Аҳзоб) низ ба миён омадааст, манзур аз аҳли байти ин оят кистанд ки Худо покизагии таквинӣ ва покии зотии онҳоро хостааст?

Аҳли байти Паёмбар (с) киҳоянд?

Сунниҳо назарҳои мухталиф додеанд, аз ҷумла се қавл маъруф доштанд:

  • Баъзеҳо боварӣ доранд ки манзур аз Aҳли Байт, занони Паёмбар (с) мебошанд.
  • Баъзеҳо бар онанд ки Аҳли Байт ба занони Расули акрам (с) ва тамоми мардуми Бани Ҳошим ишора мекунад ки садақа барояшон ҳаром аст. Дар ин ҳолат, Оли Алӣ, Оли Ақил, Оли Ҷаъфар ва Оли Аббосро дар бар мегирад.
  • Аҳли байт Паёмбар (с), Алӣ (домод ва ҷияни Паёмбар), Фотима (духтари Паёмбар ва ҳамсари Алӣ) ва Ҳасан ва Ҳусейн (ду фарзанди Алӣ ва Фотима ва набераҳои Паёмбар) аст.

Аммо ҳақиқат дар ин тафсирҳо ин аст, ки мо ба суханони Паёмбар (с) муроҷиат кунем ва бубинем, ки оё ӯ Аҳли байти худро муаррифӣ кард ва Мисдоқи онро муайян кардааст? Хушбахтона, мо дар чанд ҳадис дар Саҳеҳи Муслим ва Саҳеҳи Тирмизӣ мебинем, ки Расули акрам (с) Аҳли байти худро ҳам бо суханони муборак ва ҳам дар амал муаррифӣ кардаанд:

  • Муслим дар Саҳеҳи худ иқтибос аз Оиша, ҳамсари Паёмбари Ислом, саллаллоҳу алайҳи ва саллам нақл мекунад:

    خَرَجَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ غَدَاةً وَعَلَيْهِ مِرْطٌ مُرَحَّلٌ مِنْ شَعْرٍ أَسْوَدَ فَجَاءَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ فَأَدْخَلَهُ ثُمَّ جَاءَ الْحُسَيْنُ فَدَخَلَ مَعَهُ ثُمَّ جَاءَتْ فَاطِمَةُ فَأَدْخَلَهَا ثُمَّ جَاءَ عَلِيٌّ فَأَدْخَلَهُ ثُمَّ قَالَ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمْ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا

    (صحيح مسلم الحديث رقم 2424)

    Паёмбари Худо субҳ берун шуд ва дар китфаш ҷомаи мӯйи сиёҳ дошт. Пас Ҳасан ибни Алӣ омада ва ӯро зери чҷомаи худ гирифт. Баъд Ҳусейн омада, ӯро низ ворид кард. Пас Фотима омад ва ӯро овард ва баъд Алӣ омад ва ӯро нӣз овард. Сипас (ин ояро) гуфт:

    “قَالَ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمْ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا”

    Худо мехоҳад, ки шумо Аҳли байтиро аз нопокӣҳо дур кунад ва шуморо пок созед.

  • Муслим дар Саҳеҳи худ дар бораи фазилатҳои саҳобагон ҳадисеро аз Саъд ибни Аби Ваққос дар қисми Фазоилу-ассаҳобе зерини ояти Мубаҳила овардааст (Оли Имрон 61):

    لَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآيَةُ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا و َأَبْنَاءَكُمْ دَعَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ عَلِيًّا وَ فَاطِمَةَ وَ حَسَنًا وَ حُسَيْنًا فَقَالَ اللَّهُمَّ هَؤُلَاءِ أَهْلِي

    (صحيح مسلم الحديث رقم 2404)

    Вақте ин оят нозил шуд,

    " فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا و َأَبْنَاءَكُمْ

    биёед фарзандони худро даъват кунед ва шумо фарзандони худро даъват кунед ..." Паёмбари Худо саллаллоҳу алайҳи ва саллам Фотима, Ҳасан ва Ҳусейнро хост ва сипас фармуд: Худоё! Дар ҳақиқат, инҳо аҳли мананд.

  • Дар робита ба ояти Татҳир (ояти 33 сураи Аҳзоб), Тирмизӣ дар китоби худ чунин овардааст:

    مَّا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآيَةُ عَلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمْ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا فِي بَيْتِ أُمِّ سَلَمَةَ فَدَعَا فَاطِمَةَ وَ حَسَنًا وَ حُسَيْنًا فَجَلَّلَهُمْ بِكِسَاءٍ وَ عَلِيٌّ خَلْفَ ظَهْرِهِ فَجَلَّلَهُ بِكِسَاءٍ ثُمَّ قَالَ اللَّهُمَّ هَؤُلَاءِ أَهْلُ بَيْتِي فَأَذْهِبْ عَنْهُمْ الرِّجْسَ وَ طَهِّرْهُمْ تَطْهِيرًا قَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ وَ أَنَا مَعَهُمْ يَا نَبِيَّ اللَّهِ قَالَ أَنْتِ عَلَى مَكَانِكِ وَ أَنْتِ عَلَى خَيْرٍ

    (سنن الترمذي الحديث رقم 3205)

    Вақте ки ин оят ба Паёмбар нозил шуд,

    " إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمْ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا

    Худо мехоҳад, ки шумо Аҳли байтиро аз нопокӣҳо дур кунад ва шуморо пок созед." Вай дар хонаи Умми Салма буд, сипас аз Фотима, Ҳасан ва Ҳусейн хоҳиш кард ва онҳоро дар зери ҷома(касо) ҷамъ кард ва аз Алӣ, ки дар пасаш буд, садо зад ва ба ҷома даромад. онгоҳ гуфт: Худоё! Онҳо Аҳли байти ман мебошанд, пас аз онҳо, ҳар гуна нопокӣро аз байн бубар ва онҳоро покиза кун. Дар ин вақт Умми Салма мегӯяд: Эй Расули Худо, ман низ бо онҳо ҳастам? Паёмбар фармуд: Шумо дар ҷои худ ҳастед ва шумо бар некӣ мебошед (аммо шумо дохил дар ин гурӯҳ нестед).

  • Тирмизӣ дар санади худ иқтибос аз Анас ибни Молик нақл мекунад:

    أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ كَانَ يَمُرُّ بِبَابِ فَاطِمَةَ سِتَّةَ أَشْهُرٍ إِذَا خَرَجَ إِلَى صَلَاةِ الْفَجْرِ يَقُولُ الصَّلَاةَ يَا أَهْلَ الْبَيْتِ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمْ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا

    (سنن الترمذي الحديث رقم 3206)

    Расули Худо (с) шаш моҳ ҳангоми намози бомдод рафтан, ба хонаи Фотима мерафт ва мегуфт:

    ِانَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمْ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا

    Эй Аҳли хона! Худо танҳо мехоҳад нопокӣ ва гуноҳро аз шумо Аҳли Байт дур кунад ва шуморо комилан пок созад.

Пас яқинан, Аҳли байти Паёмбар (с) маҳдуд аст ва ашхоси маъдӯдӣро дар бар мегирад. Тибқи ривоятҳои зикршуда, он чизӣ ки мусаллам аст, Аҳли байти Паёмбар (с) касоне ҳастанд, ки дар Ҷомаи Паёмбар (с) буданд ё дар Мубoҳила ҳузур доштанд (ояти 61 сураи Оли Имрон). Онҳо Алӣ, Фотима, Ҳасан ва Ҳусейн мебошанд.

Мурод аз Итрати Паёмбар кистанд?

Итрат ба хешовандон ва наздикони хосси худ гуфта мешавад,аз ин рӯ, маънои итрат маънои ҳама хешовандонро надорад. Далели он, ки Паёмбар (с) дар чанд маврид аз Сақалин ёд кардааст ва дар ҳадиси гавҳарбор Сақалин, Итрат ва Аҳли Байт худро ба Қуръон ва адли он баробар кардаанд ва ҳамаро то рӯзи қиёмат устувор ва ҷудонашаванда меҳисобанд, нишон аз нуқтаҳои муҳим ва сарнивиштсоз мебошад, ки бодиққат мебошад. Яке аз нуктаҳои муҳим ин аст: ҳамон тавре ки Қуръон то охири умри дунё боқӣ мемонад, касе низ аз хонадони Паёмбар (с) бояд бо Қуръон бошад ва набудани яке аз он ду калимаи нубувватро ботил мекунад. ҳамчунин, такя накардан ба яке аз ин дуҳо боиси зарар ва гумроҳӣ мешавад.

Бисёре аз уламои суннӣ Аҳли байти Паёмбар (с) -ро Алӣ ва Фотима ва фарзандони Фотима донистаанд. Ибни Ҳаҷар, яке аз олимони бузурги ҳадис ва фиқҳ, дар китоби худ аз Абубакр иқтибос овардааст, ки Алӣ муҳимтарин мисдоқи итрати Паёмбар (с) аст. Баъд Ибни Ҳаҷар менависад:

Итрат бояд касоне бошанд, ки то рӯзи қиёмат пойбанданд ба онҳо муносиб ва боиси мондагорӣ ва амнияти мардуми замин бошад, мисли Қуръони Карим, ба ин далил Паёмбар (с) ба ҳамаи мусулмонон амр фармудааст, ки ба Аҳли байти ӯ пойбанд бошанд.

Акнун бояд дид, ки ин шахс аз Аҳли байт ва итрати Расули Худо (с) дар замони ҳозира кист?

Каломи Паёмбар (с) дар ҳадиси Сақалин ба тавре ҷиддӣ ва дақиқанд, ки ҳар мусалмонӣ бояд Аҳли байти Паёмбар (с) -ро то охири дунё бишносад то мисдоқи "Лен Яфтарқа(لن یفترقا) - он ду ҳеҷ гоҳ аз ҳам ҷудо намешаванд" байни Қуръон ва Аҳли байт зоҳир шавад . Ҳоло бояд намунаи Аҳли Байт ва итрати Паёмбар (с) -ро дар замони ҳозира ҷуст. Шахси боинсоф, тибқи ривоятҳои Паёмбар (с) дар Сиҳоҳи Ситта, дармеёбад, ки мавҷудияти мубораки он Имом мисдоқи итрат ва Аҳли Байтро муайян кардааст, ҳамҷинон,ки баъзе аз уламои суннӣ гуфтанд, ки маънои Аҳли байти Паёмбар (Саллаллоҳу алайҳи ва саллам) ва итрати ӯ дар ҳадиси Сақалин ҳамон дувоздаҳ имом аз насли Паёмбари Ислом ва дувоздаҳ халифаи ӯ ҳастанд, ки ҳадисҳои марбута хоҳанд омад.

Паёмбари Акрам (с) дар чанд ривоят Маҳдӣро шахсе аз Аҳли Байт ва итрати худ муаррифӣ кардааст, ки адли Қуръон аст ва маъсумият дорад, яъне мавҷудияти мубораки Паёмбари ислом ҳуҷҷатро бар ҳама тамом кардааст, ки ҳич замони нест,ки замин аз итрат ва Аҳли байти Паёмбар(с) холӣ бошад, ҳамон тавре ки аз Қуръон холӣ нест.

Дар сунани Тирмизӣ аз Расули Худо (с) иқтибос овардааст, ки фармуд:

لَا تَذْهَبُ الدُّنْيَا حَتَّى يَمْلِكَ الْعَرَبَ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يُوَاطِئُ اسْمُهُ اسْمِي

(سنن الترمذي الحديث رقم 2230)

Дунё аз байн намеравад то ки марде аз Аҳли байти ман, ки номаш бо номи ман ҳамсон мебошад, бар араб ҳукмронӣ кунад.

Дар Сунани Абудовуд омадааст, ки Абӯ Саид Хедрӣ мегӯяд, ки Паёмбар (с) фармуд:

الْمَهْدِيُّ مِنِّي

(سنن أبي داود الحديث رقم 4285)

Маҳдӣ аз ман аст.

Дар Сунани Абудовуд аз Умми Салама овардааст, ки Паёмбар (с) фармуд:

الْمَهْدِيُّ مِنْ عِتْرَتِي مِن ْوَلَدِ فَاطِمَةَ

(سنن أبي داود الحديث رقم 4284)

Маҳдӣ аз итрати ман ва фарзандони Фотима аст.

Дар Сунани Ибни Моҷа низ омадааст:

الْمَهْدِيُّ مِن ْوَلَدِ فَاطِمَةَ

(سنن ابن ماجه الحديث رقم 4086)

Меҳдӣ аз фарзандони Фотима аст.

Тибқи ҳадисҳои ки ривоятшуда, мефаҳмем, ки Қуръон ва Аҳли Байт ҳеҷ гоҳ ҷудо нахоҳанд шуд ва мавҷудияти яке бе дигаре мумкин нест ва ҳамчунин мефаҳмем ки Маҳдӣ аз фарзандони Фотима ва аз Аҳли Байти ва итрати Паёмбар (с) ва яке аз Сақлин мебошад ки ҳамтои Қуръон аст ва такя ба он ҳазрат дар канори Қуръон боиси Саодат ва хушбахтӣ хоҳад шуд.

Ҳадиси дувоздаҳ халифа

Яке аз ҳадисҳои саҳеҳ ва мутавотир Сиҳаҳи Ситта ва дигар маъхазҳои эътибордор ва боэътимоди суннӣ, ҳадиси дувоздаҳ халифа зикр шудааст. Ин ривоят аз Паёмбар (с) ба тарзҳои мухталиф нақл шудааст, ба тавре ки баровардани он аз Паёмбар (с) қатъӣ ва мусаллам аст.

Матни ривоят дар Сиҳоҳ

سَمِعْتُ جَابِرَ بْنَ سَمُرَةَ قَالَ سَمِعْتُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ يَكُونُ اثْنَا عَشَرَ أَمِيرًا فَقَالَ كَلِمَةً لَمْ أَسْمَعْهَا فَقَالَ أَبِى إِنَّهُ قَالَ كُلُّهُمْ مِنْ قُرَيْشٍ

(صحيح البخاري الحديث رقم 6796)

Ҷор ибни Самра иқтибос овардааст, ки Паёмбар (с) фармуд :Дувоздаҳ амир хоҳанд омад. Баъд ӯ чизе гуфт, ки ман нашунидам. Падарам гуфт: Паёмбар фармуд: Ҳама аз Қурайшанд.

Дар Сиҳоҳи Муслим низ омадааст:

عن جَابِرِ بن سَمُرَةَ قال: دَخَلْتُ مع أبي على النبي صلى الله عليه وسلم فَسَمِعْتُهُ يقول: إِنَّ هذا الْأَمْرَ لَا يَنْقَضِي حتى يَمْضِيَ فِيهِمْ اثْنَا عَشَرَ خَلِيفَةً. قال: ثُمَّ تَكَلَّمَ بِكَلَامٍ خَفِيَ عَلَيَّ قال: فقلت لِأَبِي: ما قال؟ قال: كلهم من قُرَيْشٍ

(صحيح مسلم الحديث رقم 1821)

Ҷобир ибни Самра мегӯяд: бо падарам ба Паёмбари Худо (с) ворид шудем, шунидем, ки ҳазрат фармуд: то он даме, ки дувоздаҳ ҷонишини ҳукмронӣ накунанд, масъалаи хилофати исломӣ ба поён нахоҳад расид. Сипас ӯ калимае гуфт, ки бароӣи ман маълум набуд, ба падарам гуфтам: Ҳазрат чӣ фармуд? Падарам гуфт: ҳазрат фармуд: Ҳамаи ин дувоздаҳ халифа аз Қурайшанд.

Ва ё ин ҳадис:

عن عَامِرِ بن سَعْدِ بن أبي وَقَّاصٍ قال كَتَبْتُ إلى جَابِرِ بن سَمُرَةَ مع غُلَامِي نَافِعٍ أَنْ أَخْبِرْنِي بِشَيْءٍ سَمِعْتَهُ من رسول اللَّهِ صلي الله عليه وآله قال فَكَتَبَ إلي سمعت رَسُولَ اللَّهِ صلي الله عليه وآله يوم جُمُعَةٍ عَشِيَّةَ رُجِمَ الْأَسْلَمِيُّ يقول: لَا يَزَالُ الدِّينُ قَائِمًا حتى تَقُومَ السَّاعَةُ أو يَكُونَ عَلَيْكُمْ اثْنَا عَشَرَ خَلِيفَةً كلهم من قُرَيْشٍ

(صحيح مسلم الحديث رقم 1822)

Омир ибни Саъд ибни Аби Ваққос мегӯяд: Ман ба Ҷобир ибни Самра бо ғуломам навиштам, то он чизеро, ки аз Паёмбари Худо (с) шунидааст, бароиӣ мо бинависад, Ҷобир ба ман навишт, шоми ҷумъа, вақте ки Асламӣро сангсор карданд, аз Расули Худо шунид, ки фармуд: Дин ҳамеша то рӯзи қиёмат пойдор хоҳад монд ва дувоздаҳ халифа бароӣи шумо бошад, ки ҳамаашон аз қурайшанд.

Аз маҷмӯаи ривоятҳо дар бораи дувоздаҳ халифа дар Сиҳоҳ, чанд нуктаро истинбот карда метавон:

  • 1. Пас аз Паёмбари Худо (с) хилофат бо дувоздаҳ нафар маҳдуд мешавад.
  • 2. Ҳама қабилаи Паёмбари Ислом аз қурайшанд.
  • 3. Шаъну эътибори Ислом ва ифтихори дин аз мавҷудияти ин халифаҳо вобаста аст, яъне вақте ки яке аз ин халифаҳо зинда аст, дини Ислом устувор ва мустаҳкам хоҳад буд.
  • 4. Дини ислом то ба қудрат расидани дувоздаҳ халифа поён нахоҳад ёфт.
  • 5. Нуктаи муҳиме, ки аз ривоят бармеояд, он аст, ки хилофат пайдарпай ва бидуни масофа аст ва ин нукта, аз калимаи «халифа» истифода шудааст. Дар китобҳои луғат дар маънои халифа чунин омадааст: Вақте касе ба вазифаҳои оилаи худ бармегардад, касе халифаи ягон касро дар байни оилааш ба даст овард. Халифа шахсест, ки шахси пеш аз ӯро бинобар набудани ҷинояткор ё марг ё нотавонии ӯро иваз мекунад. Касе халифаи халқи худ хоҳад шуд, то ба вазифаҳои қавми худ қиём кунад. Халифа шахсест, ки ба хотири набудани халифаи пеш аз худ ё марг ё нотавонии, ҷонишини ӯ мешавад.

мисдоқи дувоздаҳ халифа

Мусаллам аст, ки халифаи Расули Худо (с) ба шахсе ишора мекунад, ки таҳзиби нафс ва тақвои ботиниро дар дохил ва дар хориҷ нез адолатро барқарор карда ва тарвиҷи хайру никӣ ва бадӣҳоро пешгирӣ кунад. Агар шахс худро халифаи Расули Худо (с) бешуморад, аммо дар ҳама корҳо ва рафтори ӯ, беадолатӣ ва нопокӣ дида шавад, албатта вориси Расули Худо (с) нест, балки ӯ халифаи шайтон аст, зеро халифа бояд тибқи халифаи пешин бошад.

Дар мавриди масодиқи ин дувоздаҳ ҷонишини Расули Худо (с) дар байни аҳли суннат, чанд тафсир ироа шудааст, ки баъзе суст ва нуқсон доранд..
Ба ду маврид аз тафсирҳо ишора мекунем.

а. Яке аз тафсирҳо ин аст, ки ин дувоздаҳ халифа инҳоянд: Абӯбакр, Умар, Усмон, Алӣ, Муовия, Язид ибни Муовия, Муовия ибни Язид, Марвон ибни Ҳакам, Абдулмалик ибни Марвон, Валид ибни Абдулмалик, Сулаймон ибни Абдулмалик ва Умар ибни Абдулазиз.

Тавре ки гуфта шуд, пеш аз ҳама, халифа дар ин ривоятҳо ҷонишини Расули Худо (с) -ро ифода мекунад. Оё халифаи Расули Худо (с) қобили қабул аст, аммо онҳо дар рафтор ва кирдори худ хилофи китоби Худо ва суннати Расули Худо (с) амал карда бошанд?

Дуввум, дар суханони малакутии Паёмбар (с) омадааст, ки ин дувоздаҳ нафар сабаби шаъни Ислом ва қавоми мусалмонон мебошанд. Оё дар замони ин ашхос чунин будааст? Оё ин ҳадис ба Язид ибни Муовия ва амсоли ӯ мутобиқат дорад? Нақл кардаанд, ки дар ҳузури Умар ибни Абдулазиз шахсе Язид ибни Муовияро бузург ва боазамат ёд кард. Умар ибни Абдулазиз ба шиддат нороҳат шуд ва амр дод, ки ӯро фавран бист маротиба қамчинкорӣ кунанд.

Язид, Ҳусейн ибни Алиро, ки набера ва пораи тани Расули Худо (с) буд, ба шаҳодат расонд ки шахси фосиқ ва майзада буд. Бо вуҷуди ҷиноятҳое, ки Язид ибни Муовия дар тӯли чаҳор соли ҳукмрониаш кардааст, оё ӯро метавон яке аз дувоздаҳ халифаи Паёмбар (с) шумурд? Дар таърих-ул хулафа Суютӣ аз ҷиноятҳо, фисқу фуҷури онҳоро ёдовар мешавад, ки ҳар мусалмон шарм медорад, ки онҳоро халифаи мусалмонон бидонад.
Пас сустии ин тафсир равшан аст.

Б. Тафсир ва мутобиқсозии дигаре ки барои ривояти дувоздаҳ халифа овардаанд, ин аст ки дувоздаҳ халифа лозим нест пайдарпай бошанд, аммо бархе аз онҳо чоҳор халифае буданд, ки аввал омадаанд. Ҳасан ибни Алӣ (набераи Расули Худо), Муовия, Ибни Зубайр ва Умар ибни Абдулазиз низ чаҳор халифаи баъдӣ ҳастанд ва чоҳор нафари дигар, пеш аз рӯзи қиёмат ҳукмронӣ мекунанд. Аммо ин тафсир низ дуруст нест, зеро ривоёте, ки аз Паёмбар (с) ривоят шудааст, ба пайравӣ ва пайдарҳамии ин дувоздаҳ халифа ишора мекунад. Бешубҳа. Бешубҳа ин тафсирҳо, бештар боиси вазифа ва такаллуф аст ва сабаб мешавад ривоят Беэътибор мешавад.

Ибни Касир, муфассири маъруфи Қуръон, дар китоби худ мегӯяд:

و معنی هذاالحدیث البشارة بوجود اثنی عشر خلیفه صالحاً یقیم الحق و تعدل فیهم... والظاهر ان منهم المهدی المبشر به فی الاحادیث الواردة بذکره،

Маънии ҳадисҳо, ки аз дувоздаҳ халифа гуфта шуд, ки халифаҳои солеҳ ҳастанд ва ҳаққ адолатро барқарор мекунанд ... Яке аз ин дувоздаҳ халифа «Маҳдӣ» аст, ки дар ривоётҳои гуногун, ба мавҷудияти он башорат дода шудааст.

ҳамчунин, дар китоби Базл-ул-маҷҳуд, ки шарҳи сунани Абӯдовуд аст, баъд аз нақлҳои гуногун дар бораи дувоздаҳ халифа менависад:

و آخرهم الامام المهدی و عندی هذا هو الحق

Албатта охирин дувоздаҳ халифа, Имом Маҳдӣ аст ва ман ин қавлро ҳаққ медонам.

Ҳатто дар Саҳеҳи Муслим омадааст, ки Паёмбар (с) фармуд:

يَكُونُ فِي آخِرِ أُمَّتِي خَلِيفَةٌ يَحْثِي الْمَالَ حَثْيًا لَا يَعُدُّهُ عَدَدًا

(صحيح مسلم الحديث رقم 2913)

Байни уммати ман дар охири замон, халифае мебошад, ки сарвати зиёд медаҳад ва ҳеҷгоҳ ҳисоб намекунад.

Бояд таваҷҷӯҳ кард, ки дар ин ҳадис калимаи "халифа خلیفه " низ истифода шудааст.

Аз сӯи дигар, дар ривоёти шиъа ин дувоздаҳ халифа зикр ва ба дувоздаҳ имоми шиъа татбиқ шудаанд, ки нахустинашон Алӣ ибни Абитолиб, сипас Ҳасан ва сипас Ҳусейн ва баъд нӯҳ имоми насли Ҳусейн,ки охиринашон Маҳдӣ аст ва ҳама дар шакли онҳо пайдарпай буданд. Татбиқи ривоёте, ки ба ин дувоздаҳ имом оварда шудааст, боиси эътибори ривоят ва эътибори адад мешавад, яъне боис мешавад халифаҳо дар дувоздаҳ нафар мунҳасир шудааст.

Лозим аст ба изҳороти баъзе уламои суннӣ таваҷҷӯҳ кард, ки гуфтаанд: Манзӯр аз дувоздаҳ халифа ҳамон дувоздаҳ имоми шиаи аз Аҳли байти Паёмбар (с) мебошанд ва наметавон ба ҳокимони Умайя интиқол дод, зеро теъдодишон беш аз дувоздаҳ аст ва бисёре аз онҳо ҷиноятҳои мудҳиш кардаанд. Ҳамчунин, ин дувоздаҳ нафарро ба ҳокимони Аббосӣ васл кард, зеро ҳамон далели пештара дар инҷо низ дуруст аст. Пас манзӯр аз ин дувоздаҳ халифа, ҳамон дувоздаҳ имоми Аҳли байти Паёмбар (с) аст, ки аз Алӣ оғоз шуда, ба Маҳдӣ хотима пайдо мекунад ва ҳамаи онҳо одилу парҳезгор буданд.

Аҳодиси махсуси Маҳдизм дар Сиҳоҳи Ситта
Ҳадисҳо мувофиқи шарофату насаби Маҳдӣ

Донистани ҳар чиз ба асл ва шарофу насаб он аст. Аз ин рӯ, шинохти як масъалаи муҳиме ба мисли "Маҳдӣ", ки охирин дувоздаҳ халифа аст, ки Паёмбар (с) хабар додааст, муайян кардани шарофату насаби шарифи ӯ аст.

  • Меҳдӣ, аз фарзандони Абдул Мутталиб
    Ибни Моҷа дар Сунани худ аз Анас Ибни Молик аз Паёмбари Худо (с) бо санадҳои худ ривоят кардааст:

    نَحْنُ وَلَدَ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ سَادَةُ أَهْلِ الْجَنَّةِ أَنَا و َحَمْزَةُ وَ عَلِيٌّ وَ جَعْفَرٌ و َالْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ وَ الْمَهْدِيُّ

    (سنن ابن ماجه الحديث رقم 4087)

    Мо фарзандони Абдул Мутталиб, сарварони биҳишт ҳастем, ман, Ҳамза, Алӣ, Ҷаъфар, Ҳасан, Ҳусейн ва Меҳдӣ

    Ин ҳадис нишон медаҳад, ки Маҳдӣ аз авлоди Абдулмутталлиб (Бобои Ҳазрати Муҳаммад) аст.

  • Маҳдӣ аз насли пайғамбар
    Аз Абусаиди Хедрӣ ривоят аст, ки Расули Худо (с) фармуд:

    الْمَهْدِيُّ مِنِّي أَجْلَى الْجَبْهَةِ أَقْنَى الْأَنْفِ يَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطًا وَ عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ جَوْرًا وَ ظُلْمًا يَمْلِكُ سَبْعَ سِنِينَ

    (سنن أبي داود الحديث رقم 4285)

    Маҳдӣ аз ман аст, ӯ пешонии васеъ ва дурахшон ва бинии кашеда дорад, заминро бо адолат пур мекунад, ҳамон тавре ки пеш аз ӯ пур аз зулму ситам буд. Ӯ ҳафт сол бар замин ҳукмронӣ хоҳад кард.

  • Маҳдӣ аз Аҳли Бвйти Паёмбар (с)
    Ривоятҳои бисёрӣ дар Сиҳоҳи Ситта дар Сунани Абӯдовуд, Тирмизӣ ва Ибни Моҷа дар ин бора мавҷуд аст, ки паёмбар ба таври возеҳ изҳор доштааст, ки Маҳдӣ ба аҳли байт тааллуқ дорад, ки баъзеи онҳо аз ҷиҳати санад мустаҳкам ва муътабар мебошанд.
    • Абудовуд дар Сунани худ аз Абӣ Ал-Туфайл аз Алӣ ривоят кардааст, ки Паёмбар (с) фармуд:

      لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنْ الدَّهْرِ إِلَّا يَوْمٌ لَبَعَثَ اللَّهُ رَجُلًا مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يَمْلَؤُهَا عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ جَوْرًا

      (سنن أبي داود الحديث رقم 4283)

      Агар аз умри дунё аз як рӯз зиёдтар боқӣ намонда бошад, дар он рӯз Худо мардеро аз Аҳли Байти ман мефиристад, то заминро бо адолат пур кунад, ин тавре ки пур аз зулм бошад.

    • Тирмизӣ дар сунани худ аз Осим аз Зар аз Абдуллоҳ ибни Масъуд нақл кардааст, ки Паёмбар (с) фармуд:

      لَا تَذْهَبُ الدُّنْيَا حَتَّى يَمْلِكَ الْعَرَبَ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يُوَاطِئُ اسْمُهُ اسْمِي

      (سنن الترمذي الحديث رقم 2230)

      Дунё аз байн нахоҳад рафт то замонӣ ки марде аз Аҳли Байти ман, ки номаш бо номи ман ҳамсон аст, бар араб ҳукмронӣ кунад,.

    • Ва ҳамчунин, Тирмизӣ дар санади дигаре аз Осим аз Зар аз Абдуллоҳ ибни Масъуд нақл мекунад, ки Паёмбар (с) фармуд:

      يَلِي رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يُوَاطِئُ اسْمُهُ اسْمِي

      (سنن الترمذي الحديث رقم 2231)

      Марде аз Аҳли Байти ман меояд, ки ҳамноми ман аст.

    • Ибни Моҷа дар сунани худ бо санадҳоиӣ аз Муҳаммад ибни Ҳанафия аз Алӣ нақл кардааст, ки Паёмбар (с) фармуд:

      الْمَهْدِيُّ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ يُصْلِحُهُ اللَّهُ فِي لَيْلَةٍ

      (سنن ابن ماجه الحديث رقم 4085)

      Маҳдӣ аз мо Аҳлул Байт аст. Худо кори ӯро якшаба ислоҳ мекунад.

    • Ҳамчунин дар сунани Ибни Моҷа омадааст:

      عَنْ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ بَيْنَمَا نَحْنُ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ و َسَلَّمَ إِذْ أَقْبَلَ فِتْيَةٌ مِنْ بَنِي هَاشِمٍ فَلَمَّا رَآهُمْ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ اغْرَوْرَقَتْ عَيْنَاهُ وَ تَغَيَّرَ لَوْنُهُ قَالَ فَقُلْتُ مَا نَزَالُ نَرَى فِي وَجْهِكَ شَيْئًا نَكْرَهُهُ فَقَالَ إِنَّا أَهْلُ بَيْتٍ اخْتَارَ اللَّهُ لَنَا الْآخِرَةَ عَلَى الدُّنْيَا و َإِنَّ أَهْلَ بَيْتِي سَيَلْقَوْنَ بَعْدِي بَلَاءً وَ تَشْرِيدًا وَ تَطْرِيدًا حَتَّى يَأْتِيَ قَوْمٌ مِنْ قِبَلِ الْمَشْرِقِ مَعَهُمْ رَايَاتٌ سُودٌ فَيَسْأَلُونَ الْخَيْرَ فَلَا يُعْطَوْنَهُ فَيُقَاتِلُونَ فَيُنْصَرُونَ فَيُعْطَوْنَ مَا سَأَلُوا فَلَا يَقْبَلُونَهُ حَتَّى يَدْفَعُوهَا إِلَى رَجُلٍ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي فَيَمْلَؤُهَا قِسْطًا كَمَا مَلَئُوهَا جَوْرًا فَمَنْ أَدْرَكَ ذَلِكَ مِنْكُمْ فَلْيَأْتِهِمْ وَلَوْ حَبْوًا عَلَى الثَّلْجِ

      (سنن ابن ماجه الحديث رقم 4082)

      Абдуллоҳ нақл мекунад, ки вақте ки дар ҳузури Расули Худо (с) будем, гурӯҳе аз ҷавонони Бани Ҳошим аз он ҷо мегузаштанд, ҳамин ки расули Худо онҳоро дида, чашмонаш пур аз ашк шуд ва ранги чеҳраи муборакаш тағир ёфт. Гуфтем: Ё Расули Худо! Мо мехоҳем, ки ҳеҷ гоҳ чеҳраи шуморо ғамгин ва мутаассир набинем! Фармуд: Мо хонадони ҳастем, ки Худои таъоло ба ҷои ин дунё охиратро барои мо баргузидааст; Ва дар ҳақиқат, пас аз марги ман, Аҳли Байти ман бо бало, оворагӣ, саргардонӣ ва ронда шудан рӯ ба рӯ хоҳад шуд, то даме ки мардуме аз шарқ бо парчамҳои сиёҳ омада ва некӣро талаб кунанд ки албатта ба онҳо дода нахоҳанд шуд. Пас (барои расидан ба он) мубориза мебаранд ва ба онҳо кӯмак мерасонанд ва пирӯз мешаванд, пас аз ин рӯ он чизӣ ки дархост кардабудандро ба онҳо медиҳанд, аммо онҳо инро қабул намекунанд, то он даме ки онро ба як мардӣ аз Аҳли Байтам супоранд, ки ӯ дунёро пур аз адолат мекунад, тавре ки дигарон ҷаҳонро бо зулм пур кардаанд. Пас ҳар кадом аз шумо, ки он вақтро мефаҳмед, сӯи онҳо шитобед, ҳатто агар рӯи барф бо синааш биравад.

  • Маҳдӣ, аз фарзандони Фатма

    Ривоятҳо дар Сиҳаҳи Ситта нишон медиҳанд, ки Маҳдӣ аз фарзандони Фотима аст:

    • Ибни Моҷа дар сунани худ бо санадҳои худ аз Ибни Мусайб аз Умми Салама, ҳамсари Расули Худо (с) овардааст, ки Паёмбар (с) фармуд:

      الْمَهْدِيُّ مِنْ وَلَدِ فَاطِمَةَ

      (سنن ابن ماجه الحديث رقم 4086)

      Маҳдӣ, аз фарзандони Фатма аст.

    • Абудовуд дар сунанаш аз Ибни Мусайиб аз Умми Салама овардааст, ки Паёмбар (с) фармуд:

      الْمَهْدِيُّ مِنْ عِتْرَتِي مِنْ وَلَدِ فَاطِمَةَ

      (سنن أبي داود الحديث رقم 4284)

      Маҳдӣ аз хонадони ман ва аз фарзандони Фотима аст.

Ҳадиси ҳамноми Маҳдӣ бо Паёмбар (с)

Дар сунани Тирмизӣ, низ аз Абдуллоҳ Ибни Масъуд ривоят кардааст, ки Паёмбар (с) фармуд:

لَا تَذْهَبُ الدُّنْيَا حَتَّى يَمْلِكَ الْعَرَبَ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يُوَاطِئُ اسْمُهُ اسْمِي

(سنن الترمذي الحديث رقم 2230)

Дунё аз байн нахоҳад рафт то замонӣ ки марде аз Аҳли Байти ман, ки номаш бо номи ман ҳамсон аст, бар араб ҳукмронӣ кунад,.

Ва ҳамчунин, Тирмизӣ дар сунани ба санади дигаре аз Зар аз Абдуллоҳ ибни Масъуд нвқл мекунад, ки Паёмбари Худо (с) фармуд:

يَلِي رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يُوَاطِئُ اسْمُهُ اسْمِي

(سنن الترمذي الحديث رقم 2231)

Аз Аҳли Байти ман марде меояд, ки ҳамноми ман аст.

Аз ин рӯ, ҳадисҳо нишон медиҳанд, ки номи Маҳдӣ номи муқаддаси Расули акрам (с), яъне "Муҳаммад" мебошад.

Дигар аҳодиси муҳим
  • Дар сунании Тирмизӣ омада:

    عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ قَالَ خَشِينَا أَنْ يَكُونَ بَعْدَ نَبِيِّنَا حَدَثٌ فَسَأَلْنَا نَبِيَّ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ إِنَّ فِي أُمَّتِي الْمَهْدِيَّ يَخْرُجُ يَعِيشُ خَمْسًا أَوْ سَبْعًا أَوْ تِسْعًا زَيْدٌ الشَّاكُّ قَالَ قُلْنَا وَمَا ذَاكَ قَالَ سِنِينَ قَالَ فَيَجِيءُ إِلَيْهِ رَجُلٌ فَيَقُولُ يَا مَهْدِيُّ أَعْطِنِي أَعْطِنِي قَالَ فَيَحْثِي لَهُ فِي ثَوْبِهِ مَا اسْتَطَاعَ أَنْ يَحْمِلَهُ

    (سنن الترمذي الحديث رقم 2232)

    Абӯсаиди Хидрӣ, яке аз саҳобаҳои машҳури Расули Худо (с) мегӯяд: Тарсу ҳарос мо аз он, ки пас аз Паёмбари Худо (с) ҳодисаҳои нохуш руй медиҳанд, моро водор кард, ки ин масъаларо аз он ҳазрат бипурсем, Расули Худо (с) фармуд: Маҳдӣ дар байни уммати ман пайдо хоҳад шуд, ки панҷ то ҳафт сол ё нӯҳ сол зиндагӣ хоҳад кард - дар ровии ҳадиси Зайд шак вуҷуд дорад – Аз ровӣ пурсидаанд, ки умри ӯ чӣ қадар хоҳад буд ва кадом як аз солҳо дуруст аст. Расули Худо сипас фармуд, ки касе назди ӯ омада ва кумак хост ва мегуяд: "Эй Маҳдӣ! "Ба ман деҳ." Вай ҳам он қадар тилло ва нуқра, ки он шахс метавонад бардорад, дар домани ӯ мерезад.

  • Дар Саҳиҳи Муслим аз Ҷобир ибни Абдуллоҳ ривоят аст, ки Расули Худо фармуд:

    لَا تَزَالُ طَائِفَةٌ مِنْ أُمَّتِي يُقَاتِلُونَ عَلَى الْحَقِّ ظَاهِرِينَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ قَالَ فَيَنْزِلُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَيَقُولُ أَمِيرُهُمْ تَعَالَ صَلِّ لَنَا فَيَقُولُ لَا إِنَّ بَعْضَكُمْ عَلَى بَعْضٍ أُمَرَاءُ تَكْرِمَةَ اللَّهِ هَذِهِ الْأُمَّةَ

    (صحيح مسلم الحديث رقم 156)

    Қабилаи аз уммати ман пайваста дар роҳи ҳаққ то рӯзи қиёмат меҷанганд, пас Исо ибни Марям зоҳир мешавад ва роҳбари он гурӯҳи мӯъминон ба ӯ мегӯяд: Биё ва барои мо намоз бихон (имоми ҷамоат бош). Исо (а) ҷавоб медиҳад: Не, баъзеи аз шумо бар баъзеҳо ҳукмронӣ мекунед; Зеро Худо мехоҳад, ки ин умматро гиромӣ дорад.

Бо таваҷҷӯҳ ба ин ҳадиси охир, чанд матлабро дарк мекунем:

  • Аввал: Вақти фуруд омадани Исо (а), марде аз мусалмонон масъули ҳукмронӣ мекунад.
  • Дуюм: Далели он, ки амир аз Исо (а) имомати ҷамоатро талаб мекунад, имон ва салоҳи амирро шаҳодат медиҳад; Аз ин рӯ, дар ин ривоят ҳарчанд вожаи "Маҳдӣ"ро қасд накардааст, аммо сифати "Маҳдӣ" ва "ҳидоят"ро барои aмир собит кардааст.
  • Сеюм: Итоати Исо (а) ба ин амир ва напазируфтани имомат аз ҷониби ӯ, аз бартарии амири мусалмонон бар Исо (а) ишора мекунад; Зеро хӯбро ба беҳтар ва беҳтарин пешниҳод кардан зишт аст.
  • Чаҳорум: Дар ин ривоятҳо ба "Амир" ишора шудааст, ки ин Амир наметавонад шахси ғайр аз Маҳдӣ бошад.

Бояд донист, ки Исо (а) дар охири замон фуруд омада, охири ин силсиларо ба Маҳдӣ, ки парчамбар ва вориси ислом аст, супорад ва бо даъвати масеҳиёни ҷаҳон ба пайравӣ аз Маҳдӣ ва пазируфтани ислом, ин ду силсиларо пайванд даҳад. Ба ҳамин сабаб аст, ки ӯ дар ҳузури мардум, Маҳдӣро барои имоми ҷамоъат бартарӣ мегирад ва ӯро пешво қарор медаҳад.