सुन्नी इस्लाममधील माहदी
माहदीविषयी हदीसवरील भाष्य

بسم الله الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
परमेश्वराच्या नावात अत्यंत कृपाळू, अत्यंत दयाशील


وَعَدَ اللهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصّالحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ في الاَرْضِ كَما اسْتَخْلَفَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دينَهُمُ الِّذي ارْتَضي لَهُمْ وَ لَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ اَمْناً يَعْبُدُونَني لا يُشْرِكُونَ بي شَيْئاً وَ مَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذلِكَ فَاٌولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ (النور – 55)

“अल्लाने तुमच्यापैकी ज्यांनी भरवसा ठेवला आहे आणि उचित कार्ये केली आहेत त्यांना वचन दिले आहे की तो या पृथ्वीवर निश्चितच अधिकार प्रदान करेल, जसे त्याने अगोदर त्यांना दिले आहेत आणि तो निश्चितच त्यांच्यासाठी धर्म स्थापित करेल, जे त्याने त्यांच्यासाठी पसंत केले आहे आणि माझी आणि माझ्याशी कोणताही संबंध नसलेल्याची उपासना करणारे नव्हे, अशा लोकांमधील भीती, असुरक्षितता दूर करेन. यावर जी व्यक्ती विश्वास ठेवत नाही, तिला अवज्ञाकारी मानले जाईल.”

सुराह अन-नूर (२४) च्या ५५ आयतात परमेश्वराने विशेषत्वाने वचन दिले आहे की योग्य कर्मांवर विश्वास ठेवणारे अखेरीस या पृथ्वीवर नियंत्रण मिळवतील. त्याने वचन दिले की इस्लाम व्यापक बनेल आणि भीती आणि असुरक्षिततेला शांती आणि सुरक्षिततेत बदलेल. निरीश्वरवाद या जगातून हटवले जाईल आणि परमेश्वराचे सेवक मुक्तपणे या विशिष्ट परमेश्वराची उपासना करतील. सर्व मानवांना हा इशारा देत सूचित करण्यात आले होते की अशी कोणतीही व्यक्ती जी यावर विश्वास ठेवणारी नसेल, तर तिला दोषी पापी असे समजले जाईल.

आणखी, पवित्र कुराणात असे म्हटले आहे की:

وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنّ الارْضَ يَرِثُها عِباديَ الصّالِحُونَ (الانبیاء – 105)

“आणि त्याने धर्मग्रंथात (झाबुर = धर्मगीत) असे लिहिले की या संदेशानंतर (मोझेसला दिलेल्या), माझे पुण्यकर्म करणारे सेवक या पृथ्वीची धुरा वाहतील.”

सुराह अनबिया (२१) च्या आयत १०५ देखील असे सांगते की एक पुण्यकर्म करणारी व्यक्ती या पृथ्वीची धुरा वाहील आणि मालकी प्राप्त करेल. हे आयत अशा वेळेची खात्री देते, जेव्हा पृथ्वी आणि त्याचे सर्व खंड, प्रांत आणि खाणी परमेश्वराच्या विश्वासू सेवकांद्वारे चालवले आणि नियंत्रित केले जातील. हीच खात्री सुराह अल-कासास (२८) च्या आयतांसारख्या कुराणच्या इतर आयतांमध्ये पण देण्यात आली आहे:

وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ (القصص – 5)

“आणि पृथ्वीवरील गरीब आणि दु:खी लोकांवर अनुग्रह करण्याची आणि त्यांना पृथ्वीचे नेते आणि उत्तराधिकारी बनविणे आपल्या इच्छेवर असेल.”

असे म्हटले जाऊ शकते की या दैवी वचनांनी पैगंबर मुहम्मद (पीबीयूएच) यांच्या काळात आणि त्यापुढील काळात तुलनात्मकदृष्ट्या व्यापक प्रमाणावर जगातील मुसलमानांसाठी यथार्थ बनविले होते. आणखी, इस्लाम, ज्याला शत्रूंद्वारा एके काळी बंदिस्त बनवण्यात आले होते, ज्यांनी या धर्माच्या किंचितही अभिव्यक्तीला अनुमती दिली नव्हती, तेव्हा मुस्लीम भीतीयुक्त जीवन जगत होते, आणि अखेरीस त्यांनी अरबी द्वीपकल्पावरच नव्हे, तर जगाच्या बहुतेक भागांवर वर्चस्व मिळवले आणि सर्व थरांवरील शत्रूंचा पराभव केला.

तथापि, जागतिक इस्लामिक संचालन, जे संपूर्ण जगाला व्यापणार आहे, निरीश्वरवाद आणि मूर्तिपूजा दूर करणार आहे, आणि सुरक्षितता, शांती, स्वातंत्र्य आणि शुद्ध एकेश्वरवाद पसरविणार आहे, ते अद्याप यथार्थतेमध्ये बदलले नाही. त्यामुळे, या ध्येयाच्या परिपूर्तीची अपेक्षा केली जाते, आणि ते वारंवार केल्या जाणाऱ्या कथनांच्या अनुसार, “माहदी”च्या उत्थापनासह एक सरकार प्रस्थापित होईल.

माहदीवरील हदीसचे पैगंबर मुहम्मदच्या (पीबीयूएच) अनेक अनुयायांनी कथन केले होते. पैगंबर मुहम्मदद्वारा (पीबीयूएच) कथन केलेल्या माहदीच्या उत्थापनावरील कथने आणि पैगंबरांच्या अनुयायांची विधाने (ज्यांचे पुरावे हदीस म्हणून काम करतात) पैगंबरांच्या अनेक इस्लामिक पुस्तकांमध्ये आणि इस्लामिक खंडांमधील (शिया आणि सुन्नीसहित) पैगंबरांच्या हदीसच्या अनेक सुपरिचित पुस्तकांमध्ये सामील केलेले आहेत. काही इस्लामिक विद्वानांनी माहदीवर विशेष पुस्तके लिहिली आहेत, आणि काही अगोदरच्या आणि अलीकडच्या शास्त्रज्ञांनी त्यांच्या पुस्तकांमध्ये ठासून मांडले आहे की माहदीवरील हदीस वरचेवर आणि पूर्णपणे नाकारता येण्याजोगे नाहीत.

सिहान सित्ता (किंवा अधिप्रमाणित सहा पुस्तके) सर्वाधिक अधिप्रमाणित सुन्नी पुस्तके आहेत, जी पवित्र कुराणनंतर सुन्नींसाठी उपलब्ध असलेल्यांपैकी दुसरे सर्वात महत्त्वाची स्रोते आहेत. खाली सूचित केलेल्या या सहा पुस्तकांचा सुन्नी विद्वानांद्वारा अभ्यास केला जातो आणि वापर केला जातो:

  • शाहीन बुखारी
  • शाहीन मुस्लीम
  • सुनान अबू दाऊद
  • सुनान अल-तिर्मिधी
  • सुनान अल-नसाई
  • सुनान इब्न मजाह

सिहान सित्तामध्ये माहदीवादावर हदीसच्या दोन पंक्तींचा समावेश आहे: हदीसच्या पहिल्या मालिकेत माहदीवादाच्या संकल्पनेस हदीसद्वारा अनुमान करण्यात आले आहे, तर हदीसच्या दुसऱ्या समुहात विशेष हदीसचा समावेश आहे, जे केवळ माहदीवर केंद्रित आहे. या भाष्यामध्ये आपण सर्व प्रथम माहदीवादाच्या सर्वसाधारण संदर्भांसह अधिप्रमाणित सहामधून हदीसवर चर्चा करू आणि नंतर माहदीसाठी खास करून समर्पित हदीसवर चर्चा करू.

सिहाह सित्तामधील सर्वसाधारण माहदीवाद हदीस
हदीस अल-थकलायन

सर्व इस्लामिक घटकांद्वारा स्वीकृत एक हदीस म्हणजे “हदीस अल-थकलायन” आहे, ज्याचा बहुतेक विश्वासार्ह पुस्तकांमध्ये उल्लेख आहे. हे पैगंबर मुहम्मदच्या (पीबीयूएच) सुमारे ४३ अनुयायांद्वारा निवेदन केलेले आहे आणि इतिहासातील बहुतेक संदर्भांमध्ये याचा समावेश करण्यात आला आहे. काही निवेदनांच्या अर्थांमध्ये किरकोळ फरक आहे, पण मुख्य मुद्दा म्हणजे पैगंबरांची इच्छा आणि त्यांच्या राष्ट्रासाठी शिफारस, जी त्यांना दोन वजनदार बाबी (अल-थकलायन) धारण करण्यास आणि दिशाभूल न होण्यास प्रेरित करतात.

हदीस मजकूर:

  • 1. त्याच्या साहिहमध्ये, मुस्लीम झैद इब्न अर्कामकडील या वक्तव्याचा वापर करतात:

    قَامَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَوْمًا فِينَا خَطِيبًا بِمَاءٍ يُدْعَى خُمًّا بَيْنَ مَكَّةَ وَالْمَدِينَةِ فَحَمِدَ اللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ و وَعَظَ و ذَكَّرَ ثُمَّ قَالَ أَمَّا بَعْدُ أَلَا أَيُّهَا النَّاسُ فَإِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ يُوشِكُ أَنْ يَأْتِيَ رَسُولُ رَبِّي فَأُجِيبَ و أَنَا تَارِكٌ فِيكُمْ ثَقَلَيْنِ أَوَّلُهُمَا كِتَابُ اللَّهِ فِيهِ الْهُدَى و النُّورُ فَخُذُوا بِكِتَابِ اللَّهِ وَ اسْتَمْسِكُوا بِهِ فَحَثَّ عَلَى كِتَابِ اللَّهِ وَ رَغَّبَ فِيهِ ثُمَّ قَالَ و أَهْلُ بَيْتِي أُذَكِّرُكُمْ اللَّهَ فِي أَهْلِ بَيْتِي أُذَكِّرُكُمْ اللَّهَ فِي أَهْلِ بَيْتِي أُذَكِّرُكُمْ اللَّهَ فِي أَهْلِ بَيْتِي

    (صحيح مسلم الحديث رقم 2408)

    एके दिवशी अल्लाचा संदेशवाहू (पीबीयूएच) “खूम” नावाच्या पाणवठ्याजवळ उभा राहिला, जो मक्का आणि मदिनाच्या मध्यभागी वसलेला होता, आणि श्रोत्यांना प्रवचन दिले. परमेश्वराची प्रशंसा केल्यानंतर आणि सल्ले दिल्यावर आणि स्मरण करून दिल्यावर, म्हणाला, “लोकहो! खरं म्हणजे मी काहीही नाही, पण एक मानव आहे आणि एक दैवी संदेशवाहक माझा आत्मा घेऊन जाण्यास येणार आहे आणि त्याचे आमंत्रण मी स्वीकारेन. मी दोन अमुल्य गोष्टी तुमच्यासाठी सोडून जातो. पहिले म्हणजे परमेश्वराचे पुस्तक, ज्याचे तुम्ही पालन केले पाहिजे आणि धारण केले पाहिजे.” नंतर पैगंबरांनी अल्लाच्या पुस्तकाबद्दल अनेक शिफारशी दिल्या आणि लोकांना त्यांच्या आदेशांचे पालन करण्यास प्रवृत्त केले. त्यानंतर तो बोलला: “आणि माझे कुटुंब! मी माझ्या कुटुंबाच्या हक्कांची तुम्हाला येथे आठवण करून देतो.” नंतरच्या वाक्याची त्यांनी तीनदा पुनरावृत्ती केली.

  • 2. आपल्या स्वतःच्या पुरावा तिर्मिधी अवतरणांच्या आधारावर, परमेश्वराच्या संदेशवाहूकडून (पीबीयूएच) सुवचने आहेत:

    إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمْ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِ لَنْ تَضِلُّوا بَعْدِي أَحَدُهُمَا أَعْظَمُ مِنْ الْآخَرِ كِتَابُ اللَّهِ حَبْلٌ مَمْدُودٌ مِنْ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ وَعِتْرَتِي أَهْلُ بَيْتِي وَلَنْ يَتَفَرَّقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ فَانْظُرُوا كَيْفَ تَخْلُفُونِي فِيهِمَا

    (سنن الترمذي الحديث رقم 3788)

    मी तुमच्यासाठी दोन गोष्टी सोडून जातो, ज्यामुळे तुम्ही त्यांना पकडून ठेवाल आणि तुमची दिशाभूल होणार नाही. पहिली गोष्ट दुसऱ्यापेक्षा श्रेष्ठ आहे; ते परमेश्वराचे पुस्तक आहे, जे आकाशातून लटकणाऱ्या दोरीप्रमाणे आहे आणि दुसरे माझे अहल अल-बायत आहे. या दोन्ही मूल्यवान गोष्टी वेगळ्या केल्या जाऊ शकणार नाहीत आणि स्वर्गात मला येऊन मिळतील. माझ्या भरवश्याच्या तुमच्या हाताळणीबद्दल काळजी घ्या.

हदीस अल-थकलायनकडील मुद्द्यांवरील निष्कर्ष

  • १. परमेश्वराचे पुस्तक आणि पैगंबरांचे अहल अल-बायत पैगंबरांचे अत्यंत बहुमुल्य गोष्टी होत्या. “थकलायन” हा अरबी शब्द, “थकल” मूळ यापासून आला आहे, ज्याचा अर्थ “तरतूद” किंवा संरक्षण आणि देखभालीची गरज असणारी प्रत्येक बहुमुल्य गोष्ट आहे. त्याने परमेश्वराच्या पुस्तकाचा आणि त्याच्या कुटुंबाचा त्यांच्या अवस्थेस आणि प्रतिष्ठेस मोठे करण्यासाठी “थकलायन” म्हणून संदर्भ घेतला.
  • २. अल्लाचे पुस्तक आणि पैगंबरांचे अहल अल-बायत हे ध्यानात ठेवल्यास मार्गदर्शन, मोक्ष आणि परमानंद घडतात. तिर्मिधीच्या अनुषंगाने पैगंबर (पीबीयूएच) म्हणतात: “या दोन्ही गोष्टी तुम्ही धारण केल्यास तुमची दिशाभूल कधीही होणार नाही.”
  • ३. पैगंबर (पीबीयूएच) म्हणतात: “स्वर्गात ते माझ्यासोबत सामील होईपर्यंत” आणि “माझ्या विश्वासावर तुम्ही कसा भरवसा ठेवता ते तुम्ही पाहेपर्यंत.” हे दोन्ही टप्पे सुचवतात की लोकांचे मार्गदर्शन दोघांसाठी त्यांच्या पालनावर अवलंबून आहे, आणि पैगंबरांच्या वंशजांकडे आणि अहल अल-बायतकडे दुर्लक्ष करत कुराणाशी शिक्तून राहणे संभव नाही.”
  • ४. सुनान अल-तिर्मिधीच्या अनुसार, पैगंबर (पीबीयूएच) म्हणतात की: “या दोन्ही गोष्टी स्वर्गात मला मिळेपर्यंत, एकमेकांपासून कधीही वेगळे केले जाऊ शकणार नाहीत.” या विधानाचा अर्थ असा आहे की कुराण आणि पैगंबरांचे अहल अल-बायत न्यायदिनापर्यंत वाचतील. त्यामुळे, जर आपण असे मानले आणि काळाची कल्पना केली, की कुराण अजून उपलब्ध आहे, पण पैगंबरांचे आप्तसंबंधी नसतील, तर आपण कसेही त्यांचे विलगन मानू शकतो. तथापि, जोपर्यंत पवित्र कुराण आपल्यासोबत राहील, पैगंबरांचे कुटुंब आणि अहल अल-बायत देखील राहतील आणि आमच्यासोबत जीवित राहतील.
  • ५. या प्रवचनात पैगंबरांनी उल्लेख केलेला दुसरा मुद्दा होता “मी तुमच्या मध्ये सोडलेल्या त्या दोन वारसांशी तुम्ही कसे वागता हे पाहुया.” हा सर्वात महत्त्वाचा मुद्दा आहे, जो सुचवतो की याद्वारे पैगंबर (पीबीयूएच) कुराण आणि त्यांच्या अहल अल-बायतला स्वतःसाठी दोन भारयुक्त वस्तू म्हणून आणि वारस म्हणून प्रस्तुत करतात.
  • ६. हदीस अल-थकलायनद्वारा निष्कर्ष काढलेला अत्यंत महत्त्वाचा मुद्दा पैगंबरांच्या अहल अल-बायतच्या शुद्धता आणि अचूकतेचा पुरावा आहे. मुद्दा हा आहे की पैगंबरांचे अहल अल-बायत पैगंबरांद्वारा (पीबीयूएच) कुराणनंतर उल्लेखण्यात आले आहे हा या मुद्द्याचा एक महत्त्वाचा पुरावा आहे. कुराण निःसंदिग्ध एक त्रुटीहिन आणि अहंकाररहित पुस्तक आहे, आणि त्यामुळे या पुस्तकाला विरोध करण्यास वर्जित आहे. पैगंबर मुहम्मद (पीबीयूएच) यांनी त्यांच्या अहल अल-बायतला कुराणनंतरचा असे उल्लेख केला आहे आणि न्याय दिनापर्यंत न तुटणारा बंध असे संबोधले आहे. त्यांनी संपूर्ण राष्ट्रासाठी या दोन मूल्यवान गोष्टी मार्गदर्शक म्हणून प्रस्तुत केल्या आणि असे म्हटले की या दोन्ही गोष्टींसाठी अनुमोदनाच्या उणीवामुळे दिशाभूलपणा संभवेल. त्यामुळे, हे मुद्दे या दोन्ही भारयुक्त गोष्टींदरम्यान खरा समतोलपणा आणतात, जे केवळ त्याच्या आप्ताची शुद्धता दर्शवते.
  • पैगंबरांच्या शब्दांचे काळजीपूर्वक निरीक्षण केल्यास कळून येते जेव्हा ते म्हणतात, “या दोन गोष्टी कधीही वेगळ्या होणार नाहीत” की पैगंबरांचा अहल अल-बायत आणि कुराण एकमेकांच्या विरुद्ध नाहीत. म्हणजेच अहल अल-बायत कुराणच्या शब्दांना आणी शिकवणीला मानते. याला पापांपासून अहल अल-बायतची शुद्धता आणि त्यांची प्रतिकारिता यांच्या व्यतिरिक्त दुसरा कोणताही अर्थ आहे का?

हदीस अल-थकलायनमधील पैगंबरांचे आप्त आणि अहल अल-बायत

आता आपण पैगंबरांचे आप्त आणि अहल अल-बायत यांचा अर्थ शोधणार आहोत, ज्यांना या हदीसमध्ये पैगंबरांनी कुराणच्या समकक्ष मानले आहे. याचा प्रश्नाच शुद्धीकरणाच्या आयताच्या अन्वयार्थामध्ये उल्लेख करण्यात आला होता. (انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیراً; सुराह अहझाब च्या आयत ३३ चा भाग). या आयतमधील अहल अल-बायत कोण आहेत, ज्यांच्या स्वाभाविक शुचीतेस आणि उपजत शुद्धतेस परमेश्वराद्वारा मंजुरी मिळाली होती?

पैगंबरांचे अहल अल-बायत कोण आहेत?

सुन्नींद्वारा अनेक मते दर्शविण्यात आली आहेत, ज्यांच्यापैकी खालील तीन दृष्टीकोन सर्वात प्रसिद्ध आहेत:

  • १. काही जण असे मानतात की पैगंबरांच्या अहल अल-बायतमध्ये त्यांच्या बायकांचा समावेश आहे.
  • २. काही जण असे मानतात की अहल अल-बायतमध्ये पैगंबरांच्या बायकांचा आणि सर्व बानू हाशीम सदस्यांचा समावेश आहे, ज्यांच्यासाठी धर्मदायाची स्वीकृती निषिद्ध आहे. या प्रकरणी, अहल अल-बायतमध्ये अलीचे घर, अकिलचे घर, जाफरचे घर आणि अब्बासचे घर यांचा समावेश आहे.
  • ३. अहल अल-बायतमध्ये पैगंबर मुहम्मद (पीबीयूएच), अली (पैगंबरांचा जावई आणि आतेभाऊ), फातिमा (पैगंबरांची मुलगी आणि अलीची बायको) आणि हासन आणि हुसैन (अली आणि फातीमाची दोन अपत्ये, जे पैगंबर मुहम्मदांचे नातू आहेत).

या हदीसच्या उचित अन्वयार्थासाठी, पैगंबरांच्या शब्दांचा अभ्यास करणे महत्त्वाचे आहे, कारण त्यांनी त्यांच्या अहल अल-बायतला प्रस्तुत केले आणि उदाहरणे दिली. सुदैवाने, साहिह मुस्लीम आणि साहिह अल-तिर्मिधीमध्ये अनेक हदीस आहेत, ज्यात पैगंबर मुहम्मद (पीबीयूएच) यांनी त्यांच्या अहल अल-बायतला शाब्दिक रूपाने आणि व्यावहारिक रूपाने प्रस्तुत केले आहे.

  • १. या पुस्तकात, पैगंबरांची पत्नी, आयशाकडून साहिह मुस्लीम अवतरणे आहेत;

    خَرَجَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ غَدَاةً وَعَلَيْهِ مِرْطٌ مُرَحَّلٌ مِنْ شَعْرٍ أَسْوَدَ فَجَاءَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ فَأَدْخَلَهُ ثُمَّ جَاءَ الْحُسَيْنُ فَدَخَلَ مَعَهُ ثُمَّ جَاءَتْ فَاطِمَةُ فَأَدْخَلَهَا ثُمَّ جَاءَ عَلِيٌّ فَأَدْخَلَهُ ثُمَّ قَالَ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمْ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا

    (صحيح مسلم الحديث رقم 2424)

    परमेश्वराच्या संदेशवाहकाने काळ्या केसांचा नमुनेदार डगला घालून सकाळी घर सोडले. हासन इब्न अली आला आणि पैगंबरांनी त्याला त्याच्या डगल्याखाली घेतले. नंतर हुसैन आला आणि त्याला देखील त्यांनी डगल्याखाली घेतले. नंतर फातिमा आली आणि पैगंबरांनी तिला झाकले आणि नंतर अली आला आणि तो डगल्याखाली गेला. नंतर त्यांनी आयत ऐकवले.

    “قَالَ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمْ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا”

    “अल्ला केवळ तुमच्यातून अशुद्धपणा [पापाचा] बाहेर काढू इच्छितो, कुटुंबातील [पैगंबरांच्या] लोकांनो, आणि [व्यापक स्तरावर] शुद्धीकरणासह तुम्हाला शुद्ध करणे.”

  • २. मुबहाला आयतासह (सुरात अल-इम्रान, आयत ६१) साहिह मुस्लीम पैगंबरांच्या अनुयायांच्या मुल्यांविषयी साद इब्न अबी वकासकडून हदीसचे उद्धरण करतो.

    لَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآيَةُ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا و َأَبْنَاءَكُمْ دَعَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ عَلِيًّا وَ فَاطِمَةَ وَ حَسَنًا وَ حُسَيْنًا فَقَالَ اللَّهُمَّ هَؤُلَاءِ أَهْلِي

    (صحيح مسلم الحديث رقم 2404)

    जेव्हा आयत

    “فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا و َأَبْنَاءَكُمْ”

    “आपल्या वारसाला बोलवूया आणि तू तुमच्या वारसांना बोलव”द्वारा बोलावण्यात आले, तेव्हा पैगंबर मुहम्मदनी (पीबीयूएच) अली, फातिमा, हासन आणि हुसैन यांना बोलावून म्हणाले: “प्रिय परमेश्वर! हे खरच माझे अहल अल-बायत आहेत.”

  • ३. शुद्धीकरणाच्या आयताच्या (सुराह अहझाबचे आयत ३३) संदर्भात तिर्मिधी आपल्या स्वतःच्या पुराव्यात म्हणते:

    مَّا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآيَةُ عَلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمْ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا فِي بَيْتِ أُمِّ سَلَمَةَ فَدَعَا فَاطِمَةَ وَ حَسَنًا وَ حُسَيْنًا فَجَلَّلَهُمْ بِكِسَاءٍ وَ عَلِيٌّ خَلْفَ ظَهْرِهِ فَجَلَّلَهُ بِكِسَاءٍ ثُمَّ قَالَ اللَّهُمَّ هَؤُلَاءِ أَهْلُ بَيْتِي فَأَذْهِبْ عَنْهُمْ الرِّجْسَ وَ طَهِّرْهُمْ تَطْهِيرًا قَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ وَ أَنَا مَعَهُمْ يَا نَبِيَّ اللَّهِ قَالَ أَنْتِ عَلَى مَكَانِكِ وَ أَنْتِ عَلَى خَيْرٍ

    (سنن الترمذي الحديث رقم 3205)

    जेव्हा आयत,

    إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمْ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا”

    “परमेश्वर वस्तुतः दृष्ट शक्ती आणि दुराचार तुमच्या कुटुंबापासून दूर ठेऊ इच्छित असतो आणि त्याला तुम्हाल पूर्णपणे शुद्ध करायचे असते” पैगंबर मुहम्मदकडे (पीबीयूएच) पाठवण्यात आला होता, तेव्हा ते उम्म-सलमाच्या घरात होते. त्यांनी नंतर फातिमा, हासन आणि हुसैनला बोलावले आणि त्यांना आपल्या डगल्याखाली घेतले. नंतर त्यांनी अलीला त्यांच्या डगल्याखाली घेतले, जो त्यांच्या मागे उभा होता. नंतर ते म्हणाले, “हे परमेश्वरा! हे सर्व माझे अहल अल-बायत आहेत. म्हणून त्यांना कोणत्याही दृष्ट शक्तीपासून आणि विघ्नापासून मुक्त कर आणि त्यांना शुद्ध आणि स्वच्छ कर.” नंतर उम्म-सलमाने विचारले: “हे अल्लाच्या संदेशवाहका! मी पण त्यांच्यापैकी एक आहे का?” पैगंबरांनी उत्तर दिले: “तुझ्याकडे तुझी स्वतःची जागा आहे आणि तू चांगलेपणा आणि पुण्यवान जीवन जगते (पण तू या समुहाचा भाग नाहीस.”

  • ४. तिर्मिधी आपल्या स्वतःच्या पुराव्यात अनास इब्न मलिकचे उद्धरण करते:

    أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ كَانَ يَمُرُّ بِبَابِ فَاطِمَةَ سِتَّةَ أَشْهُرٍ إِذَا خَرَجَ إِلَى صَلَاةِ الْفَجْرِ يَقُولُ الصَّلَاةَ يَا أَهْلَ الْبَيْتِ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمْ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا

    (سنن الترمذي الحديث رقم 3206)

    सकाळच्या नमाजसाठी मशिदीस येण्यापूर्वी सहा महिन्यांसाठी, पैगंबर मुहम्मद (पीबीयूएच) फातिमाच्या घराच्या दारावर आले आणि म्हटले: “हे अहल अल-बायत! ही प्रार्थनेची वेळ आहे” (नंतर त्यांनी कुराणच्या आयतांचे पठण सुरु केले)

    ِانَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمْ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا

    (वास्तविक अल्ला तुमच्या मधून अशुद्धता (पापाची) हटवू इच्छितो, हे कुटुंबातील (पैगंबरांच्या) लोकांनो, आणि शुद्धीकरणासह शुद्ध करण्यासाठी [व्यापक स्तरावर])

त्यामुळे, पैगंबरांचे अहल अल-बायत निश्चितच ठराविक लोकांसाठी मर्यादित आहे. वर उल्लेखित निवेदनांच्या कारणांमुळे, पैगंबरांचे अहल अल-बायत निस्संशय ते आहेत, जे त्यांच्या बाजूने आहेत किंवा जे मुबहाला प्रसंगी (सुरत अल इम्रानचे आयत ६१) उपस्थित राहिलेले आहेत. ते आहेत: अली, फातिमा, हासन, आणि हुसैन.

पैगंबरांचे एतरात कोण आहेत?

एखाद्या व्यक्तीचे आप्त त्याचे/तिचे खास नातेवाईक आणि कुटुंब आणि अशा प्रकारे ‘एतरात” (Arabic: عترت) याचा अर्थ एखाद्याचे सर्व नातेवाईक असा होत नाही. पैगंबर (पीबीयूएच) यांनी थकलायनचा अनेक वेळा उल्लेख केला आणि त्याच्या अहल अल-बायतला कुराणच्या समकक्ष असे प्रस्तुत केले. त्यांनी असे देखील म्हटले की या दोन गोष्टी जीवित राहतील आणि न्याय दिनापर्यंत अविभाज्य राहतील. हे संदर्भ महत्त्वाचे आणि निर्णायक मुद्दे उघड करतील, ज्यांचे समीक्षण आवश्यक असेल. यांच्यापैकी एक महत्त्वाचा मुद्दा आहे की कुराण या जगाच्या अंतापर्यंत जीवित राहील, पैगंबरांच्या आप्तांचा सदस्य आणि अहल अल-बायत देखील कुराणसोबत राहिले पाहिजेत आणि या दोन्ही संस्थापनांपैकी एकाही गोष्टीची अनुपस्थिती पैगंबरांच्या शब्दांची समाप्ती करेल. सोबत, या दोन्ही गोष्टींपैकी एकाच्याही पालनातील विफलता नुकसान आणि विचलनास कारणीभूत ठरते.

अनेक सुन्नी शास्त्रज्ञ आणि संशोधक असे मानतात की पैगंबरांच्या अहल अल-बायतमध्ये अली, फातिमा आणि फातीमाची अपत्ये सामील आहेत. एक महान हदीस आणि विधीशास्त्र विद्वान इब्न हाजर यांनी त्यांच्या पुस्तकात अबू बाकरचे वक्तव्य लिहिले आहे, जे म्हणते की अली पैगंबरांच्या अहल अल-बायतमधील सर्वात महत्त्वाचे उदाहरण होते. इब्न हाजर लिहितात: “पैगंबरांचे आप्त ते असतील जे न्याय दिनापर्यंत पालन करतील आणि पृथ्वीवरील सर्व रहिवाश्यांची सुरक्षितता आणि जीवितता निश्चित होईल. या संदर्भात त्यांचे कुराणशी साम्य आहे त्यामुळे पैगंबर (पीबीयूएच)नी सर्व मुसलमानांना त्याच्या अहल अल-बायतचे पालन करण्यास सांगितले.”

आता पैगंबरांच्या अहल अल-बायतचे सदस्य आणि सध्याच्या काळात राहणारे आप्त कोण आहेत हे ठरवण्याची वेळ आली आहे.

हदीस अल-थकलायनमधील पैगंबरांचे शब्द एवढे गंभीर आणि अचूक आहेत की ते सुचवितात की या जगाच्या अंतापर्यंत प्रत्येक मुसलमानाला पैगंबरांच्या अहल अल-बायतविषयी माहित असणे आवश्यक आहे, जेणेकरून भविष्यवाणी, जी म्हणते की “या दोन्ही गोष्टी अविभाज्य आहेत, कुराण आणि पैगंबरांच्या अहल अल-बायतदरम्यानच्या बंधासाठी लागू आहेत. आता सध्याच्या काळात पैगंबरांच्या अहल अल-बायत आणि आप्त शोधण्याची ही वेळ आहे. पैगंबरांच्या कथनावरून एखादी व्यक्ती समजू शकते, खास करून सिहाह सित्तामध्ये, की पैगंबरांचे आशीर्वाद असलेल्या व्यक्तीने त्यांच्या अहल अल-बायतच्या सदस्यांना आणि आप्तांना निर्धारित केले आहे. जसे काही सुन्नी विद्वानांनी ठासून म्हटले आहे, की पैगंबरांचे अहल अल-बायत आणि आप्त, ज्यांचा हदीस अल-थकलायनमध्ये उल्लेख करण्यात आला आहे, ते सर्व पैगंबरांच्या पिढीतील बारा इमाम आहेत आणि त्यांचे बारा खलिफा आहेत. संबंधित हदीस खालीलप्रमाणे प्रस्तुत केले आहेत.

अनेक कथनांमध्ये, पैगंबर मुहम्मद (पीबीयूएच) यांनी माहदीला त्यांच्या अहल अल-बायत आणि आप्ताचा एक सदस्य म्हणून त्यांनी त्यांना कुराणच्या समकक्ष आणि निव्वळ स्वतंत्र म्हणून प्रस्तुत केले आहे. म्हणजेच, पैगंबर मुहम्मद (पीबीयूएच) यांचे आशीर्वाद असलेल्या व्यक्तीने मानवतेचे ठराविक पुरावे सादर केले आणि पृथ्वी त्यांचे आप्त आणि अहल अल-बायत आणि तसेच पवित्र कुराणपासून कधीही मुक्त होणार नाही.

सुनान अल-तिर्मिधीमध्ये, अल्लाच्या संदेशवाहकाकडून लेखक अवतरण देतो:

لَا تَذْهَبُ الدُّنْيَا حَتَّى يَمْلِكَ الْعَرَبَ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يُوَاطِئُ اسْمُهُ اسْمِي

(سنن الترمذي الحديث رقم 2230)

माझेच नाव असलेला माझ्या अहल अल-बायतचा एक मनुष्य, अरबांवर जोपर्यंत संचालन करत नाही, तोपर्यंत जगाचा अंत होणार नाही.

सुनान अबू दाऊदमध्ये, अबी सईद खेदरी यांनी पैगंबरांकडील (पीबीयूएच) अवतरणे दिली आहेत:

الْمَهْدِيُّ مِنِّي

(سنن أبي داود الحديث رقم 4285)

माहदी माझा आहे.

सुनान अबू दाऊदमध्ये, उम्म-सलमाहच्या अवतरणांना दिले आहे, ज्यांनी म्हटले आहे की पैगंबर (पीबीयूएच) म्हणतात:

الْمَهْدِيُّ مِنْ عِتْرَتِي مِن ْوَلَدِ فَاطِمَةَ

(سنن أبي داود الحديث رقم 4284)

माहदी माझा आप्त आहे आणि फातीमाची संतती आहे.

सुनान इब्न माजाहचे लेखक लिहितात:

الْمَهْدِيُّ مِن ْوَلَدِ فَاطِمَةَ

(سنن ابن ماجه الحديث رقم 4086)

माहदी फातीमाची एक संतती आहे.

वरील हदीसच्या अनुसार, कुराण आणि पैगंबरांची अहल अल-बायत कधीही वेगळे होणार नाहीत आणि एकमेकांशिवाय अस्तित्वात राहू शकणार नाहीत. असे देखील आढळून आले की माहदी फातिमाच्या अपत्यांपैकी एक आहे आणि पैगंबरांची अहल अल-बायत आणि आप्त आहे. तो खरोखरच एक थकलायन आहे, जे कुराणच्या समकक्ष आहे आणि त्यामुळे माहदी आणि कुराणच्या पालनाने परमानंद आणि मोक्ष मिळतो.

बारा खालीफांचे हदीस

एका अधिप्रमाणित आणि पुनरावृत्ती हदीसचा सिहाह सित्तामध्ये (सहा अधिप्रमाणित पुस्तके) समावेश करण्यात आला आणि तसेच, सुन्नीचे इतर विश्वसनीय आणि वैध संदर्भ बारा खलिफांचे (किंवा उत्तराधिकारी) हदीस आहेत. पैगंबरांचे (पीबीयूएच) हे कथन अनेक लोकांद्वारा उद्धृत करण्यात आले होते आणि त्यामुळे निस्संशय हे पैगंबर मुहम्मद (पीबीयूएच) यांचे विधान आहे.

सिहाह सित्तामधील कथनाचा मजकूर

आपल्या स्वतःच्या पुराव्यानुसार, जाबेर इब्न समारेहकडून बोखारी उद्धृत करतात की पैगंबरांनी (पीबीयूएच) एकदा म्हटले होते:

سَمِعْتُ جَابِرَ بْنَ سَمُرَةَ قَالَ سَمِعْتُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ يَكُونُ اثْنَا عَشَرَ أَمِيرًا فَقَالَ كَلِمَةً لَمْ أَسْمَعْهَا فَقَالَ أَبِى إِنَّهُ قَالَ كُلُّهُمْ مِنْ قُرَيْشٍ

(صحيح البخاري الحديث رقم 6796)

“बारा अमीर (राजकुमार) असतील.” नंतर ते (पैगंबर) असे काही म्हणाले, ते मी ऐकले नाही, पण माझ्या वडिलांनी सांगितले: “आणि पैगंबर म्हणाले की ते सर्व जण कुरैश जमातीमधील होते.”

सहिह मुस्लीमचे लेखक देखील म्हणतात:

عن جَابِرِ بن سَمُرَةَ قال: دَخَلْتُ مع أبي على النبي صلى الله عليه وسلم فَسَمِعْتُهُ يقول: إِنَّ هذا الْأَمْرَ لَا يَنْقَضِي حتى يَمْضِيَ فِيهِمْ اثْنَا عَشَرَ خَلِيفَةً. قال: ثُمَّ تَكَلَّمَ بِكَلَامٍ خَفِيَ عَلَيَّ قال: فقلت لِأَبِي: ما قال؟ قال: كلهم من قُرَيْشٍ

(صحيح مسلم الحديث رقم 1821)

जाबेर इब्न सामुरेह म्हणतात: मी माझ्या वडिलांसमवेत पैगंबर मुहम्मदांकडे पोचलो. आम्ही त्यांना असे म्हणताना ऐकले: “बारा उत्तराधिकारी मुस्लिमांवर संचालन करेपर्यंत इस्लामिक खलिफात संपणार नाही.” नंतर त्यांनी काही शब्द पुटपुटले जे मी ऐकू शकलो नाही. मी माझ्या वडिलांना विचारले: “पैगंबरांनी काय सांगितले?” माझ्या वडिलांनी उत्तर दिले: “ते म्हणाले: हे सर्व खलिफा कुरैश आहेत.”

खालील हदीस आणखी एक उदाहरण आहे:

عن عَامِرِ بن سَعْدِ بن أبي وَقَّاصٍ قال كَتَبْتُ إلى جَابِرِ بن سَمُرَةَ مع غُلَامِي نَافِعٍ أَنْ أَخْبِرْنِي بِشَيْءٍ سَمِعْتَهُ من رسول اللَّهِ صلي الله عليه وآله قال فَكَتَبَ إلي سمعت رَسُولَ اللَّهِ صلي الله عليه وآله يوم جُمُعَةٍ عَشِيَّةَ رُجِمَ الْأَسْلَمِيُّ يقول: لَا يَزَالُ الدِّينُ قَائِمًا حتى تَقُومَ السَّاعَةُ أو يَكُونَ عَلَيْكُمْ اثْنَا عَشَرَ خَلِيفَةً كلهم من قُرَيْشٍ

(صحيح مسلم الحديث رقم 1822)

आमेर इब्न आबी वकास म्हणतात: माझा गुलाम आणि मी जाबेर इब्न सामुरेह यांना लिहिले आणि परमेश्वराच्या संदेशवाहकाकडून (पीबीयूएच) त्याने काय ऐकले ते कळविण्यास सांगितले. जाबेरने लिहिले की शुक्रवारी रात्री जेव्हा अस्लामीकडे दगड फेकण्यात आला, तेव्हा त्याने पैगंबर मुहम्मदना असे म्हणताना ऐकले: न्याय दिनापर्यंत हा धर्म मजबुतपणे उभा राहील आणि तुमच्याकडे बारा खलिफा असतील, ज्यांच्यापैकी सर्व कुरैशमधून असतील.

सिहाह सित्तामधील बारा खलिफांविषयी हदीसच्या संग्रहाकडून खालील मुद्दे निष्कर्ष काढण्यात आले:

  • १. परमेश्वराच्या संदेशवाहकानंतर (पीबीयूएच) खलिफात बारा लोकांपर्यंत सीमित असेल.
  • २. त्यांच्यापैकी सर्व पैगंबरांची जमात, कुरैशमधून असतील.
  • ३. इस्लामची प्रतिष्ठा आणि धर्माचे वैभव या खलिफांच्या अस्तित्वावर अवलंबून असेल. दुसऱ्या शब्दांमध्ये, यांच्यापैकी एक खलिफा जीवित असेपर्यंत इस्लाम धर्म खंबीरपणे आणि मजबुतीने उभा राहील.
  • ४. बारा खलिफांचा प्रभाव असेपर्यंत इस्लामचे अस्तित्व संपुष्टात येणार नाही.
  • ५. या कथनापासून आणखी एका महत्त्वाच्या मुद्द्याचा निष्कर्ष काढण्यात आला आहे, तो म्हणजे खलिफात क्रमवर्ती आणि अविरत आहेत. हा निष्कर्ष “खलिफा”द्वारा अभिव्यक्त होतो. शब्दकोषांमध्ये खलिफा शब्दाचा अर्थ खालीलप्रमाणे स्पष्ट केला आहे: त्याच्या लोकांमधील इतर लोकांचा खलिफा ती व्यक्ती बनते. आपली कर्तव्ये पूर्ण करण्यासाठी त्याला पुढे यावे लागते. खलिफा एक व्यक्ती असते, जी त्याच्या पूर्ववर्तीच्या अनुपस्थितीत, मृत झाल्यास किंवा प्रभावी राहण्यास असक्षम असल्यास, त्याच्या पूर्ववर्तीसाठी उत्तराधिकारी असते.

बारा खलिफांच्या अभिव्यक्ती

हे स्पष्ट आहे की पैगंबरांचा उत्तराधिकारी (खलिफा) एक अशी व्यक्ती आहे, जी स्वयं-शुद्धीकरण केलेली आणि स्वाभाविकदृष्ट्या पवित्र असेल, जी न्याय देईल, चांगल्या गोष्टी लागू करेल, चुकीला मनाई करेल. जर एखाद्याने स्वतःला परमेश्वराचा प्रेषित (पीबीयूएच) म्हणून ठरवले, पण आपल्या आचरणात दृष्ट, अनैतिक आणि भ्रष्ट व्यवहार आणि कृत्ये दर्शविली, तर ती व्यक्ती पैगंबरांची उत्तराधिकारी नसेल, पण सैतानी खलिफा असेल, कारण पैगंबरांच्या खलिफाला पैगंबरांना स्वतःला जाहीर करायचे असते.

पैगंबर मुहम्मदांच्या बारा उत्तराधिकाऱ्यांवर सुन्नींद्वारा अनेक प्रकटने आहेत, त्यांच्यापैकी काही निकृष्ट आणि असमर्थनीय आहेत.

अ) आपल्या प्रकटनात, बारा खलिफांमध्ये अबू बाकर, उमर, ओथमान, अली, मुआवियाह, याझिद इब्न मुआवियाह, मुआवियाह इब्न याझिद, मारवान इब्न हाकम, अब्द अल-मलिक इब्न मारवान, वालीद इब्न अब्द अल-मलिक, सोलेमान इब्न अब्द अल-मलिक, आणि उमर इब्न अल-अझीझ यांचा समावेश आहे.

उल्लेख केल्यानुसार, या कथनांमध्ये शब्द “खलिफा”चा अर्थ पैगंबरांचा उत्तराधिकारी असा होतो. पैगंबरांचा खलिफा परमेश्वराच्या पुस्तकाला आणि पैगंबरांच्या आयुष्य आणि परंपरेला त्यांच्या कृत्यांना आणि वागणुकीला व्यावहारिकपणे विरोध दर्शविणे स्वीकारणे शक्य आहे का? आणखी, त्यांच्या दैवी शब्दांमध्ये, पैगंबरांनी (पीबीयूएच) ठामपणे सांगितले की हे बारा उत्तराधिकारी इस्लामची प्रतिष्ठा आणि मुसलमानांची एकनिष्ठता वाचवतील. वर उल्लेखित सर्व लोक त्याप्रमाणे करतील काय? हे हदीस याझिद इब्न मुआवियाहच्या कृत्यांचे आणि त्याच्या प्रकारांचे अनुपालन करते का? असे म्हटले जाते की एका माणसाने उमर इब्न अल-अझीझ (उमर २) समोर याझिद इब्न मुआवियाहची प्रशंसा केली आणि गुणगान गायले. उमर इब्न अल-अझीझ संतप्त झाला आणि त्वरित त्याच्या मनुष्यांना त्या माणसाला २० कोडे मारण्याची आज्ञा दिली.

याझिदने हुसैन इब्न अलीची हत्या केली, जो पैगंबरांचा प्रिय नातू आणि डोळ्यांचा प्रकाश होता. याझिद देखील एक मद्यपान करणारा पापी होता. आपल्या चार वर्षांच्या कालावधीत केलेल्या दुष्कृत्यांनंतर देखील याझिद इब्न मुआवियाहला पैगंबरांच्या बारा खलिफांमधील एक म्हणून विचारात घेणे उचित ठरेल काय? “खलिफांचा इतिहास”मध्ये, अल-सुयुतीने उघड केले आहे की खलिफांनी (याझिद इब्न मुआवियाहसहित) काही महापाप आणि अत्याचार केले आहेत, ज्यामुळे यांना मुसलमानांचा खलिफा समजण्यास कोणत्याही मुसलमानाला लज्जा वाटेल.

त्यामुळे, या स्पष्टीकरणाची कमजोरी सिद्ध आहे.

आ) बारा खालिफांचा आणखी एक अन्वयार्थ आहे, जो वाद प्रस्तुत करतो की एकापाठोपाठ एक संचालन करण्यासाठी बारा खलिफांची आवश्यकता नाही. कारण त्यांच्यापैकी काही चार खलिफा (अबू बाकर, उमर, ओथमान आणि अली) होते, ज्यांनी सुरुवातीस संचालन केले. हासन इब्न अली (पैगंबरांचा नातू), मुआवियाह, इब्न झुबैर आणि उमर अब्द अल-अझीझ यांना इतर चार खलिफा असे समजले जाते आणि न्यायदिनापर्यंत आणखी चार खलिफा उदयास येतील आणि संचालन करतील.

तथापि, हा अन्वयार्थ चुकीचा आहे, कारण पैगंबर मुहम्मद (पीबीयूएच) यांचे वारंवार कथन बारा खलिफांचे एकापाठोपाठ एक संचालन सिद्ध करते. निस्संशय, हा अन्वयार्थ आणि आणखी स्पष्टीकरणे निष्कपट आहेत आणि या कथनास अवैध ठरवितात.

कुराणचे प्रसिद्ध अभ्यासक इब्न कथीर, त्यांच्या पुस्तकात ठामपणे मांडतात:

و معنی هذاالحدیث البشارة بوجود اثنی عشر خلیفه صالحاً یقیم الحق و تعدل فیهم... والظاهر ان منهم المهدی المبشر به فی الاحادیث الواردة بذکره،

(बारा खलिफांविषयी हदीसचा अर्थ सुचवतो की हे खलिफा सदाचारी खलिफा आहेत, जे न्याय देतील... या बारा खलिफांपैकी एक “माहदी” आहे. ज्याचे अस्तित्व विविध कथनांमध्ये दिसून येते.)

सोबत, “बझ्ल अल-महजूद”, जी सुनान अबू दाऊदवरील भाष्य आहे, त्यात लेखक बारा खलिफांविषयी अनेक कथनांचा संबंध जोडतो आणि म्हणतो:

و آخرهم الامام المهدی و عندی هذا هو الحق

(खरं म्हणजे बारा खलिफांमधील शेवटचा इमाम माहदी आहे, आणि माझ्या मते हे वचन योग्य सत्य आहे.)

साहिह मुस्लीममध्ये देखील पैगंबर (पीबीयूएच) यांनी एकदा म्हटले होते:

يَكُونُ فِي آخِرِ أُمَّتِي خَلِيفَةٌ يَحْثِي الْمَالَ حَثْيًا لَا يَعُدُّهُ عَدَدًا

(صحيح مسلم الحديث رقم 2913)

माझ्या लोकांच्या कालावधीच्या अखेरीस, एक खलिफा असेल, जो संपत्ती प्रदान करेल आणि तिला कधीही मोजणार नाही.

याची देखील नोंद घेतली जाईल की “खलिफा” (Arabic: خلیفه) हा शब्द या हदीसमध्ये देखील वापरण्यात आला होता.

दुसऱ्या बाजूस, या बारा खलिफांना शियांच्या कथनात प्रस्तुत करण्यात आले होते आणि असे म्हटले जाते की ते शियाचे इमाम होते, ज्यांच्यापैकी पहिला अली इब्न अबी तालिब होता, ज्याच्या नंतर हासन, हुसैन आणि हुसैनच्या पिढीचे नऊ इमाम होते. त्या इमामापैकी शेवटचा माहदी होता, आणि त्या सर्व इमामांनी सफलतापूर्वक कार्यभार सांभाळला. या सर्व इमामांसाठी कथनांच्या तुलनेत कथनांची यथार्थता आणि त्याची घटना सामील असतात. याचाच अर्थ आहे, यात बारा व्यक्तींसाठी खलिफा सीमित आहेत.

काही सुन्नी संशोधकांच्या विधानांचा विचार करणे आवश्यक आहे, जे म्हणतात: बारा खलिफा बारा शिया इमाम आहेत, जे पैगंबरांचे अहल अल-बायत आहेत आणि अशा प्रकारे बारा खलिफा उमायद शासक असू शकत नाहीत, कारण ते बारापेक्षा जास्त आहेत आणि त्यांच्यापैकी अनेकांनी दुष्कृत्ये आणि गुन्हे केली आहेत. सोबत, हे बारा खलिफा अब्बसिद वंशाचे असू शकत नाहीत कारण वरील वर्णन या लोकांसाठी पण लागू होते. त्यामुळे, बारा खलिफा इमाम असून ते पैगंबरांच्या अहल अल-बायतपैकीच आहेत. ते अलीपासून सुरु होतात आणि माहदीला संपतात आणि यातील सर्व पवित्र आणि योग्य आहेत.

सिहाह सित्तामधील विशेष माहदीवाद हदीस
माहदीच्या सन्मान आणि उगमाबद्दल हदीस

एखादी गोष्ट समजण्यासाठी, एखाद्या व्यक्तीला त्याचे सार, सन्मान आणि मूळ जाणून घ्यावे लागेल. त्यामुळे “माहदी”सारखा महत्त्वाचा विषय जाणून घेण्यासाठी, जो पैगंबर (पीबीयूएच)द्वारा भविष्यवाणी केलेला रशिदून खलिफा आहे, त्याला जाणण्यासाठी त्या महान व्यक्तीच्या सन्मान आणि उगमाला जाणून घेण्याची आवश्यकता आहे.

  • १. माहदी अब्दुल-मुत्तलिबच्या वंशजांमधील आहे
    आपल्या पुस्तकात, सुनान इब्न मजाह अनास इब्न मलिकच्या उद्धारणाला प्रस्तुत करतो, जे परमेश्वराच्या प्रेषिताकडून मिळाले आहे:

    نَحْنُ وَلَدَ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ سَادَةُ أَهْلِ الْجَنَّةِ أَنَا و َحَمْزَةُ وَ عَلِيٌّ وَ جَعْفَرٌ و َالْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ وَ الْمَهْدِيُّ

    (سنن ابن ماجه الحديث رقم 4087)

    आम्ही अब्दुल-मुत्तलिबचे वंशज आहोत: मी, हमझा, अली, जाफर, हासन, हुसैन आणि माहदी.

    हे हदीस सिद्ध करते की माहदी अब्दुल-मुत्तलिबचा वंशज आहे (पैगंबरांचे आजोबा).

  • २. पैगंबरांच्या पिढीपासून माहदी
    अबू सईद खेदरीनी अवतरण दिले आहे, जे पैगंबर मुहम्मद (पीबीयूएच) कडून प्राप्त झाले आहे:

    الْمَهْدِيُّ مِنِّي أَجْلَى الْجَبْهَةِ أَقْنَى الْأَنْفِ يَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطًا وَ عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ جَوْرًا وَ ظُلْمًا يَمْلِكُ سَبْعَ سِنِينَ

    (سنن أبي داود الحديث رقم 4285)

    माहदी माझ्याकडून आहे. त्याला मोठे आणि तेजस्वी कपाळ आहे आणि लांब नाक आहे. तो पृथ्वीवरील सर्वांना न्याय देईल, कारण त्याच्या अगोदर पृथ्वी पाप आणि भ्रष्टाचाराने व्याप्त असेल. तो पृथ्वीवर सात वर्षे शासन करेल.

  • ३. पैगंबरांच्या अहल अल-बायतचा माहदी
    सिहाह सित्तामध्ये या विषयावर अनेक कथने आहेत, ज्यात सुनान अबू दाऊद, सुनान अल-तिर्मिधि, सुनान इब्न माजाह सामील आहेत. या कथनात, पैगंबर (पीबीयूएच) यांनी ठामपणे सांगितले आहे की, माहदी त्यांच्या अहल अल-बायतशी संबंधित आहे. काही कथने वैध आणि प्रमाणित आहेत.
    • अ) पैगंबर (पीबीयूएच) यांनी एकदा सांगितलेल्या अलीकडील उद्धरणावरून अबू दाऊद अवतरण दिले आहे:

      لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنْ الدَّهْرِ إِلَّا يَوْمٌ لَبَعَثَ اللَّهُ رَجُلًا مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يَمْلَؤُهَا عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ جَوْرًا

      (سنن أبي داود الحديث رقم 4283)

      जर जग एके दिवशी संपणार आहे, तर परमेश्वर त्या दिवशी माझ्या अहल अल-बायतचा एक मनुष्य खाली पाठवून देईल. तो उदासीनता आणि भ्रष्टाचाराने भरलेल्या या पृथ्वीवर न्याय आणेल.

    • आ) सुनान अल-तिर्मिधीमध्ये, असेमकडून लेखक उद्धरण करतो, ज्याने झारकडून उद्धरण केले आहे, ज्याने अब्दुल्ला इब्न मसूदकडून उद्धरण केले आहे, ज्याने पैगंबरांकडून (पीबीयूएच) उद्धरण केले आहे:

      لَا تَذْهَبُ الدُّنْيَا حَتَّى يَمْلِكَ الْعَرَبَ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يُوَاطِئُ اسْمُهُ اسْمِي

      (سنن الترمذي الحديث رقم 2230)

      माझ्या अहल अल-बायतकडील एक मनुष्य, ज्याचे नाव माझ्या नावाप्रमाणेच असेल, अरबांचे संचालन करेपर्यंत या जगाचा सर्वनाश होणार नाही.

    • इ) दुसऱ्या कागदपत्रांच्या आधारावर, अल-तिर्मिधी असेमकडून उद्धरण केले, ज्याने झारकडून उद्धरण केले आहे, ज्याने अब्दुल्ला इब्न मसूदकडून उद्धरण केले आहे, ज्याने पैगंबरांकडून (पीबीयूएच) उद्धरण केले आहे:

      يَلِي رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يُوَاطِئُ اسْمُهُ اسْمِي

      (سنن الترمذي الحديث رقم 2231)

      माझ्या अहल अल-बायतकडून एक मनुष्य येईल, ज्याचे नाव माझ्या नावाप्रमाणेच असेल.

    • ई) आपल्या सुनानमध्ये, इब्न माजाह मुहम्मद इब्न अल-हनिफाकडून उद्धरण केले, ज्याने अलीकडून उद्धरण केले, ज्याने पैगंबरांकडून (पीबीयूएच) उद्धरण केले आहे:

      الْمَهْدِيُّ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ يُصْلِحُهُ اللَّهُ فِي لَيْلَةٍ

      (سنن ابن ماجه الحديث رقم 4085)

      माहदी माझ्या अहल अल-बायतमधून आहे. अल्ला त्याला एका रात्रीत पात्र बनवेल.

    • उ) आपल्या सुनानमध्ये, इब्न माजाह लिहितात:

      عَنْ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ بَيْنَمَا نَحْنُ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ و َسَلَّمَ إِذْ أَقْبَلَ فِتْيَةٌ مِنْ بَنِي هَاشِمٍ فَلَمَّا رَآهُمْ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ اغْرَوْرَقَتْ عَيْنَاهُ وَ تَغَيَّرَ لَوْنُهُ قَالَ فَقُلْتُ مَا نَزَالُ نَرَى فِي وَجْهِكَ شَيْئًا نَكْرَهُهُ فَقَالَ إِنَّا أَهْلُ بَيْتٍ اخْتَارَ اللَّهُ لَنَا الْآخِرَةَ عَلَى الدُّنْيَا و َإِنَّ أَهْلَ بَيْتِي سَيَلْقَوْنَ بَعْدِي بَلَاءً وَ تَشْرِيدًا وَ تَطْرِيدًا حَتَّى يَأْتِيَ قَوْمٌ مِنْ قِبَلِ الْمَشْرِقِ مَعَهُمْ رَايَاتٌ سُودٌ فَيَسْأَلُونَ الْخَيْرَ فَلَا يُعْطَوْنَهُ فَيُقَاتِلُونَ فَيُنْصَرُونَ فَيُعْطَوْنَ مَا سَأَلُوا فَلَا يَقْبَلُونَهُ حَتَّى يَدْفَعُوهَا إِلَى رَجُلٍ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي فَيَمْلَؤُهَا قِسْطًا كَمَا مَلَئُوهَا جَوْرًا فَمَنْ أَدْرَكَ ذَلِكَ مِنْكُمْ فَلْيَأْتِهِمْ وَلَوْ حَبْوًا عَلَى الثَّلْجِ

      (سنن ابن ماجه الحديث رقم 4082)

      अब्दुल्ला लिहितात की जेव्हा आम्ही परमेश्वराच्या प्रेषितासमोर (पीबीयूएच) बसलो होतो, तेव्हा बानू हाशीम युवाचा एक समूह बाजूने गेला. जेव्हा पैगंबरांनी (पीबीयूएच) त्यांना पाहिले, तेव्हा त्यांचे डोळे अश्रूंनी भरले आणि त्यांचा चेहरा निस्तेज झाला. आम्ही म्हणालो: “हे पैगंबर! तुम्हाला दुःखी आणि वेदनेत पाहण्याची आम्ही कधीही इच्छा करत नाही.” पैगंबरांनी उत्तर दिले: “आपण एक कुटुंब आहोत ज्यांच्यासाठी परमेश्वर शक्तिशालीने या जगाची नंतर देखभाल करण्याचे पसंत केले आहे. माझ्या मृत्युनंतर, अहल अल-बायतला दुःख आणि विस्थापन भोगावे लागेल आणि हाकलले जाईल. त्यामुळे ते आमच्यासाठी लढतील आणि त्यांना मदत मिळेल आणि त्यांना जे पाहिजे ते दिले जाईल. परंतु, माझ्या अहल अल-बायतमधून एका मनुष्याकडे प्रकरण सोपवल्याखेरीज ते याला स्वीकारणार नाहीत. तो जग न्यायाने भरेल कारण हे इतरांद्वारे जुलूम आणि भ्रष्टाचाराने भरलेले असेल. त्यामुळे, त्या वेळी राहणारा तुमच्यापैकी प्रत्येक जण त्यांच्याकडे धावेल जरी तुम्हाला बर्फावर रंगत जावे लागत असेल.

  • ४. फातिमाचे एक संतान माहदी

    सिहाह सित्तामध्ये कथने आहेत, जे सिद्ध करतात की माहदी फातिमाच्या अपत्यांपैकी एक आहे.

    • १. सुनान इब्न माजाहमध्ये, लेखक सईद इब्न मोसायेबकडून उद्धरण करतो, ज्याने उम्म-सालामह या पैगंबरांच्या पत्नीकडून उद्धरण केले, जे पैगंबरांनी (पीबीयूएच) एकदा म्हटले होते:

      الْمَهْدِيُّ مِنْ وَلَدِ فَاطِمَةَ

      (سنن ابن ماجه الحديث رقم 4086)

      माहदी फातीमाच्या एका अपत्यापैकी एक आहे.

    • २. सुनान अबू दाऊदमध्ये, लेखक लेखक सईद इब्न मोसायेबकडून उद्धरण करतो, ज्याने उम्म-सालामह या पैगंबरांच्या पत्नीकडून उद्धरण केले, जे पैगंबरांनी (पीबीयूएच) एकदा म्हटले होते:

      الْمَهْدِيُّ مِنْ عِتْرَتِي مِنْ وَلَدِ فَاطِمَةَ

      (سنن أبي داود الحديث رقم 4284)

      माहदी माझे संतान आहे आणि फातीमाच्या वंशजाकडून आहे.

पैगंबरांच्या (पीबीयूएच) नावासह माहदीच्या नावातील साम्यावर हदीस

सुनान अल-तिर्मिधीमध्ये, अब्दुल्ला इब्न मसूनकडून तिर्मिधीने उद्धरण केले, ज्याने असे म्हटले की पैगंबरांनी (पीबीयूएच) एकदा असे म्हटले होते:

لَا تَذْهَبُ الدُّنْيَا حَتَّى يَمْلِكَ الْعَرَبَ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يُوَاطِئُ اسْمُهُ اسْمِي

(سنن الترمذي الحديث رقم 2230)

माझ्या अहल अल-बायतकडील एक मनुष्य, ज्याचे नाव माझ्या नावाप्रमाणेच असेल, अरबांचे संचालन करेपर्यंत या जगाचा सर्वनाश होणार नाही.

दुसऱ्या कागदपत्रानुसार, तिर्मिधी झारकडून उद्धृत करतो, जे अब्दुल्ला इब्न मसूदकडून उद्धृत केले आहे, जे परमेश्वराच्या प्रेषिताकडून उद्धृत केले आहे:

يَلِي رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يُوَاطِئُ اسْمُهُ اسْمِي

(سنن الترمذي الحديث رقم 2231)

माझ्या अहल अल-बायतकडून एक मनुष्य येईल, ज्याचे नाव माझ्या नावाप्रमाणेच असेल.

त्यामुळे, असे हदीस आहेत, जे सूचित करतात की माहदीचे नाव पैगंबरांच्या पवित्र नावाप्रमाणेच आहे, जे “मुहम्मद” आहे.

इतर महत्त्वाचे हदीस
  • १. सुनान अल-तिर्मिधी:

    عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ قَالَ خَشِينَا أَنْ يَكُونَ بَعْدَ نَبِيِّنَا حَدَثٌ فَسَأَلْنَا نَبِيَّ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ إِنَّ فِي أُمَّتِي الْمَهْدِيَّ يَخْرُجُ يَعِيشُ خَمْسًا أَوْ سَبْعًا أَوْ تِسْعًا زَيْدٌ الشَّاكُّ قَالَ قُلْنَا وَمَا ذَاكَ قَالَ سِنِينَ قَالَ فَيَجِيءُ إِلَيْهِ رَجُلٌ فَيَقُولُ يَا مَهْدِيُّ أَعْطِنِي أَعْطِنِي قَالَ فَيَحْثِي لَهُ فِي ثَوْبِهِ مَا اسْتَطَاعَ أَنْ يَحْمِلَهُ

    (سنن الترمذي الحديث رقم 2232)

    अबू सईद खेदरी (पैगंबरांचा एक अनुयायी) म्हणतो: पैगंबरांच्या मृत्युनंतर दुःखद प्रसंगांच्या घडण्याच्या आमच्या भीतीनंतर, आम्हाला या प्रश्नाविषयी विचारण्यास भाग पडले. पैगंबर म्हणाले: “माहदी माझ्या देशातून उगम पावेल. तो पाच, सात किंवा नऊ वर्षे राहील.” – हदीसचा कथनकार, झैदशी दाम्बंधित असलेला एकच संशय आहे. कथनकाराला माहदीच्या जीवनाच्या अचूक कालावधीविषयी आणि आकड्यांच्या सत्याविषयी विचारले होते. तो म्हणाला तो अनेक वर्षे जगेल. नंतर परमेश्वराच्या प्रेषिताने म्हटले की एखादी व्यक्ती त्याच्याकडे येईल आणि त्याला विचारेल: “हे माहदी! माझ्यावर कृपा कर.” आणि तो त्याला जेवढे तो वाहून नेऊ शकेल तेवढे सोने आणि चांदी देईल.

  • २. साहिह मिस्लीममध्ये, लेखकाने जाबेर इब्न अब्दुल्लाकडून उद्धरण केले, ज्याने पैगंबरांकडून उद्धरण केले:

    لَا تَزَالُ طَائِفَةٌ مِنْ أُمَّتِي يُقَاتِلُونَ عَلَى الْحَقِّ ظَاهِرِينَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ قَالَ فَيَنْزِلُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَيَقُولُ أَمِيرُهُمْ تَعَالَ صَلِّ لَنَا فَيَقُولُ لَا إِنَّ بَعْضَكُمْ عَلَى بَعْضٍ أُمَرَاءُ تَكْرِمَةَ اللَّهِ هَذِهِ الْأُمَّةَ

    (صحيح مسلم الحديث رقم 156)

    माझ्या देशाचा एक समुदाय न्यायदिनापर्यंत निरंतरपणे सत्यासाठी लढेल, जेव्हा इसा इब्न मरयमला (पैगंबर जीसस) खाली पाठवले जाईल आणि विश्वासू समुहाचा शासक इसाला सांगेल: “आमच्यासोबत प्रार्थना कर (कृपया आमच्या प्रार्थनेसाठी इमाम बन).” आणि इसाने उत्तर दिले: “नाही! तुमच्यापैकी काही जण इतरांपेक्षा श्रेष्ठ आहात, कारण या राष्ट्राचा आदर करण्याची परमेश्वराची इच्छा आहे.

नंतरच्या भागाच्या थोडक्यात परीक्षणानंतर, हदीसमध्ये खालील मुद्दे मिळतील:

  • अ) जेव्हा पैगंबर जीसस (पीबीयूएच) पृथ्वीवर परतेल, एक मुस्लीम व्यक्ती देशाचा कार्यभार सांभाळेल.
  • आ) मुस्लीम शासकाने पैगंबर जीससला (पीबीयूएच) प्रार्थनेसाठी इमाम बनण्यास सांगितले, तेव्हा त्या शासकाचा भरवसा आणि यथार्थता सिद्ध झाली. त्यामुळे, जरी “माहदी” हा शब्द या कथनामध्ये स्पष्टपणे उल्लेखित केलेला नसला, तरी देखील “माहदी”चे (म्हणजे मार्गदर्शन केलेले) गुण त्या व्यक्तीमध्ये असल्याचे ज्ञात आहे.
  • इ) जीससद्वारा त्या मुस्लीम शासकाचे अनुपालन करणे आणि त्या शासकाने देऊ केलेले नेतृत्व नाकारणे याचा हे त्या मुस्लीम शासकाची त्या पैगंबर जीससपेक्षा (पीबीयूएच) असलेली श्रेष्ठता सिद्ध करते, कारण कनिष्ठ व्यक्तीला श्रेष्ठ व्यक्तीसमोर पसंत करणे चुकीचे आहे.
  • ई) या कथनांमध्ये शब्द “शासक” (Arabic: امیر) वापरला आहे, जो केवळ माहदी नावाच्या व्यक्तीच्या संदर्भात असू शकतो.

याची नोंद घेतली पाहिजे की पैगंबर जीससला (पीबीयूएच) वेळेच्या अखेरीस इस्लामचा उत्तराधिकारी आणि प्रवर्तक म्हणून माहदीच्या मदतीला पाठविले जाईल. तो जगातील ख्रिश्चन्सना माहदी आणि इस्लामकडे आमंत्रित करत दोन जगांना जोडेल. त्यामुळे, लोकांच्या उपस्थितीत, पैगंबर जीसस (पीबीयूएच) इमामाह (नेतृत्व) माहदीकडे सोपवतील आणि त्याचे अनुपालन करतील.